Fundusz ETF to pojęcie coraz częściej pojawiające się w kontekście inwestowania na giełdzie papierów wartościowych. W odróżnieniu do innych funduszy inwestycyjnych, „ETF-y” mają charakteryzować się większym bezpieczeństwem i łatwością lokowania kapitału.
ETF – co to jest i czy różni się od tradycyjnego funduszu inwestycyjnego? Co jest przedmiotem obrotu w przypadku inwestowania w ETF? Co dokładnie wchodzi w skład indeksu takiego funduszu?
Fundusze ETF – czym są?
Fundusze ETF, czyli z angielskiego „Exchange Traded Fund”, to fundusz inwestycyjny notowany na giełdzie papierów wartościowych, w podobny sposób jak akcje. Jednostki uczestnictwa funduszy ETF emitowane są przez fundusz tworzony przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, a ich funkcjonowanie podlega ścisłym regulacjom krajowym i unijnym. Fundusze ETF tworzone są na czas nieokreślony (choć istnieje możliwość rozwiązania ich w określonych przypadkach), a za zarządzanie funduszem ETF pobierana jest stała opłata roczna.
Fundusze inwestycyjne tego rodzaju charakteryzują się tym, że w sposób dokładny odwzorowują rozwój aktywów bazowych danego indeksu giełdowego czy jego części. Od wielu lat w sposób wyraźny wzrasta popularność tego rodzaju aktywów, co wiąże się w głównej mierze z ich bezpieczeństwem i niskimi kosztami utrzymania w porównaniu do tradycyjnych funduszy inwestycyjnych – z uwagi na swoją naturę, fundusz ETF nie potrzebuje zespołu analityków, który na bieżąco monitorowałby jego wskaźniki.
Pierwszy Exchange Traded Fund powstał w 1990 roku w Kanadzie, funkcjonując wówczas jeszcze pod inną nazwą. Od tego czasu, na światowych giełdach fundusze ETF funkcjonują w liczbie przekraczającej 10 tysięcy – przy czym ich ilość stale rośnie.
Co otrzymujesz kupując ETF?
Aby skutecznie inwestować w opisywany rodzaj aktywów, trzeba przede wszystkim zrozumieć, jak działają ETF-y w relacjach na linii fundusz – inwestor. Fundusze ETF posiadają własne aktywa bazowe – przede wszystkim akcje, obligacje, waluty obce, czy inne, niewzmiankowane tu instrumenty finansowe – które inwestują.
Inaczej niż w przypadku klasycznych funduszy inwestycyjnych, ETF-y emitują własne akcje. Inwestor który je nabywa, staje się zatem pośrednio właścicielem składników majątku giełdowego, posiadanego przez fundusze ETF. W przypadku większości funduszy ETF, posiadają zawierają one w sobie wszystkie firmy, które wchodzą w skład indeksu giełdowego, choć nie jest to reguła.
Fundusz ETF a tradycyjne akcje – różnica w inwestowaniu
Notowane na giełdzie papierów wartościowych akcje, są w teorii dużo mniej skomplikowane w działaniu niż fundusze ETF, jednak ryzyko inwestycyjne jest większe. Kupując akcje na giełdzie, bezpośrednio partycypujesz w spółce akcyjnej jako inwestor. Papiery wartościowe tego rodzaju możesz później odsprzedać, gdy uznasz, że czas jest odpowiedni, lub zachować, ciesząc się z wypłacanej okresowo dywidendy.
Nieco inaczej jest w przypadku współpracy z funduszem inwestycyjnym. O ile jako posiadacz akcji danej spółki możesz żywo uczestniczyć w jej polityce wewnętrznej i wraz z innymi akcjonariuszami podejmować strategiczne decyzje, o tyle ETF-y mają charakter wyłącznie inwestycyjny.
W przypadku ETF-ów, kupując ich akcje pośrednio stajesz się właścicielem wszystkich elementów składowych funduszu (akcji, obligacji, itp.), ale nie przysługują Ci prawa akcjonariusza w danych spółkach. Co więcej, nie masz żadnej kontroli nad tym, jakie firmy i papiery wartościowe partycypują w całkowitych aktywach funduszu.
Jakie zalety i wady mają fundusze ETF?
Rozważając możliwość rozpoczęcia swojej przygody z inwestowaniem w fundusze ETF, warto najsampierw poznać mocne i słabe strony rzeczonych rozwiązań. Na pierwszy rzut oka można by stwierdzić, że ilość zalet przeważa nad ilością wad – pamiętaj jednak, że to wcale nie oznacza, że fundusz ETF stanowi pewny, pozbawiony ryzyka zysk.
Zalety ETF
Inwestorzy posiadający jednostki funduszy ETF, zachwalają szereg łatwo widocznych zalet związanych ze strukturą funduszy, co, naturalnie, w linii prostej przekłada się na łatwość i opłacalność inwestowania w nie. Przede wszystkim, rozmawiając o funduszach ETF, musimy zauważyć ich wspomniane już wyżej niskie koszty – na przykład, fundusze ETF nie wymagają uiszczania wstępnych i końcowych opłat manipulacyjnych.
Inną z zalet ETF jest automatyczna dywersyfikacja posiadanych aktywów (z uwagi na konstrukcję funduszu), co znacznie obniża ryzyko inwestycyjne – spadek wartości aktywów bazowych nie wpływa w stopniu znacznym na cały ETF.
Co więcej, fundusze ETF zabezpieczają partycypujących w nich inwestorów również na wypadek „delistingu„, czyli usunięcia funduszu inwestycyjnego z giełdy i zaprzestania jego notowania. W takim przypadku inwestorzy nie stracą swojego kapitału, ponieważ fundusz odkupi od nich wcześniej sprzedane papiery wartościowe, wypłacając należne środki finansowe.
Wady ETF
Jedną z najczęściej wymienianych wad ETF-ów, wzmiankowanych głównie przez doświadczonych graczy giełdowych, jest stosunkowo niski zysk wynikający z partycypacji – przynajmniej w odniesieniu do innych giełdowych możliwości.
Drugą z wad jest rodzaj ryzyka inwestycyjnego, inherentny dla każdego funduszu inwestycyjnego tego rodzaju – nawet biorąc pod uwagę fakt, że można go określić jako niski. Rzecz jest bowiem w tym, że fundusze ETF, pomimo dywersyfikacji posiadanych aktywów, koncentrują się ściśle na operowaniu na jednym z sektorów gospodarki (rodzaje ETF poznasz poniżej).
Jak nietrudno się domyślić, w sytuacji, w której dla danego regionu czy sektora gospodarki przyjdzie trudny czas, wartość całego funduszu diametralnie spadnie. Szczęśliwie jednak, tego rodzaju krachy są nie tylko rzadkie, ale i dość wyraźnie sygnalizowane medialnie, więc jeżeli nie brak Ci podstawowej wiedzy na temat inwestowania i śledzisz istotne dla giełdy nowinki, to nie powinieneś uświadczyć w tej kwestii większych problemów.
Rodzaje ETF – jakie wyróżniamy?
Fundusze ETF możemy podzielić na pięć podstawowych, zależnych od obszaru, na jakim operują. Jeżeli zamierzasz rozpocząć swoją przygodę z inwestowaniem w ETF-y, warto żebyś rozważył, w które rodzaje ETF-ów warto inwestować – przy czym musisz mieć na względzie, że najbardziej optymalne opcje będą zmieniać się w zależności od bieżącej sytuacji rynkowej.
Globalne fundusze ETF – najbardziej ogólne, skoncentrowane na całości światowych rynków;
Regionalne fundusze ETF – podobne do globalnych, jednak skoncentrowane na rynkach krajowych bądź kontynentalnych;
Sektorowe fundusze ETF – ujmujące w swoje ramy aktywa spółek z danego sektora gospodarki, na przykład z sektora bankowości, technologii, motoryzacji, etc.;
Surowcowe fundusze ETF – podobne do sektorowych, jednak zawężające zakres swoich działań do spółek związanych z określonymi surowcami czy grupami towarów (złoto, ropa, produkty rolne, etc.);
Obligacyjne fundusze ETF – zupełnie inne od pozostałych, skupiające się na emitowanych przez rząd lub korporacje obligacjach.
Słowem podsumowania stwierdzić można, że żaden z wyżej wzmiankowanych rodzajów nie stanowi najlepszego rozwiązania – żaden też nie odstaje od innych swoim potencjałem. Twoim zadaniem jako inwestora, jest wybranie funduszu inwestycyjnego, który w danym czasie może odznaczać się najwyższą stopą zwrotu.
Czy warto inwestować w ETF?
Mówiąc o funduszach ETF, nie sposób mówić o nich w inny sposób, aniżeli poprzez pryzmat inwestycji. Czy warto inwestować w ETF-y? Biorąc pod uwagę ich stale rosnącą popularność na światowych giełdach, nie sposób odpowiedzieć inaczej, aniżeli twierdząco. Choć ryzyka inwestycyjnego nigdy nie da się w pełni wyeliminować, to jednak nadal fundusze ETF mogą być uznawane za jedne z bezpieczniejszych opcji – szczególnie dla osób początkujących.
Trzeba pamiętać, że dany ETF nie zawsze będzie równy innemu – charakteryzują się one różnym poziomem ryzyka, związanym przede wszystkim z rodzajem posiadanych aktywów giełdowych. Trudno ponadto apodyktycznie ocenić, który z rodzajów funduszy ETF jest obarczony najmniejszym ryzykiem, ponieważ w tym przypadku trzeba wziąć pod wzgląd całościową sytuację danej gospodarki – światowej, bądź lokalnej.
Biorąc jednak pod uwagę opisywane wcześniej zalety, jakimi charakteryzują się ETF-y, osoby chętne do inwestowania na giełdzie zdecydowanie powinny zainteresować się opisywaną w tym artykule możliwością – szczególnie, gdy mówimy o osobach początkujących.
Doświadczeni gracze mogą jednak nie być usatysfakcjonowani stosunkowo niską dynamiką inwestycji i będą traktować ETF-y raczej jako dodatek dla podejmowanych już działań, lub sposób na relatywnie bezpieczne ulokowanie kapitału.
Jak inwestować w ETF-y bez ryzyka?
Jak już wspomnieliśmy wyżej, choć ryzyko inwestowania w ETF-y jest niższe niż w przypadku większości innych możliwości, to jednak ryzyka nigdy nie da się w pełni wyeliminować. Można je jednak znacznie ograniczyć, po prostu edukując się w zakresie funkcjonowania giełdy papierów wartościowych.
W tym celu możemy skorzystać z wielu ogólnodostępnych poradników, książek, filmów, czy kursów. Nic jednak nie będzie w stanie zapewnić nam takiego poziomu wiedzy, jakiego dostarczyć może praktyka. Naturalnie, nie chodzi nam o to, byś bez żadnego przygotowania ruszył na giełdę w poszukiwaniu odpowiedniego funduszu inwestycyjnego.
Najlepszym sposobem na zrozumienie mechanizmów giełdy papierów wartościowych oraz ogólnego poruszania się po niej w zakresie inwestowania w ETF-y, będą dedykowane symulatory, gdzie będziesz mógł „zainwestować” wirtualne pieniądze, zwyczajnie sprawdzając swoje umiejętności. Zwykle są one darmowe, często będąc również udostępnianymi przez same giełdy.
Warto poświęcić chwilę na edukację w symulatorze, poprzedzoną najlepiej nauką teorii z zaufanych źródeł. Tego rodzaju narzędzia nie tylko pomogą Ci zrozumieć mechaniki giełdowe, ale także uwidocznią Twoje własne schematy działania – poznasz swoje mocne i słabe strony w dziedzinie inwestowania, otwierając sobie drogę do stałego rozwoju i zwiększania swoich giełdowych umiejętności.