Dywidenda to jeden z instrumentów finansowych, który może być jednym z decydujących czynników zachęcających podmiot do zainwestowania w spółkę kapitałową. Prawa do dywidendy stają się coraz powszechniejsze, skutkując dynamicznym wzrostem coraz większej liczby przedsiębiorstw.
Dywidenda – co to jest? Które spółki są zobowiązane do wypłaty dywidendy? Jak obliczyć wysokość dywidendy? Komu dywidenda się należy? O czym należy pamiętać przy wypłacie dywidendy? Czy dywidenda to opłacalne narzędzie dla przedsiębiorców? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.
Co to jest dywidenda?
W najprostszych słowach, dywidenda to gratyfikacja finansowa, udzielana akcjonariuszom bądź udziałowcom przez spółkę. Wysokość dywidendy uzależniona jest od przychodu spółki, gdzie przy podziale zysku należy pamiętać, że jest on dzielony na osoby zainteresowane w zależności od ilości posiadanych przez nich akcji czy udziałów.
Wypłata dywidendy może mieć miejsce w spółkach kapitałowych (czyli spółkach akcyjnych lub spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością), oraz w spółkach komandytowo-akcyjnych, będących jednym z rodzajów spółki osobowej.
Trzeba jednak pamiętać, że wypłaty dywidendy zasadniczo nie są wymogiem prawnym, ciążącym na spółce – posiadanie akcji czy udziałów danej spółki, wcale nie zapewnia nas o tym, że dywidenda zostanie nam wypłacona.
Kto może liczyć na otrzymanie dywidendy?
Jak wykazaliśmy wyżej, dywidendy wypłacane są przez spółki kapitałowe i spółki komandytowo-akcyjne. Wynika stąd zatem w linii prostej, że otrzymać dywidendę mogą akcjonariusze, udziałowcy i wspólnicy w spółkach, gdzie wysokość dywidendy jest symetryczna do ilości posiadanych przez nich akcji czy udziałów.
Niemniej, trzeba pamiętać, że samo wykupienie akcji czy udziałów dowolnej spółki, nie jest jeszcze czynnikiem wystarczającym dla uzyskania dywidendy. Jej wypłata nie jest obowiązkowa, więc przed zainwestowaniem upewnij się, że dana spółka posiada w swoim statucie zapis, informujący o możliwości wypłaty dywidendy.
Warto w tym miejscu jeszcze wspomnieć, że nawet w sytuacji, w której dywidenda zgodnie z komunikatami spółki ma być wypłacana udziałowcom i akcjonariuszom, wcale nie musi do tego dojść. Wbrew pozorom, rzecz jest dużo bardziej skomplikowana. Spółka przede wszystkim musi wykazywać zyski, a ponadto wypłaty dywidendy muszą zostać zatwierdzone przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.
Jeżeli chcesz inwestować w akcje i udziały spółek w taki sposób, by mieć względną pewność tego, że dywidenda rzeczywiście zostanie Ci wypłacona, to powinieneś wziąć na celownik spółki dywidendowe. Czym one są?
Czym są spółki dywidendowe?
Termin „spółka dywidendowa” nie jest de facto terminem prawnym – to określenie potoczne. Jest to po prostu spółka akcyjna lub spółka innego rodzaju, uprawniona do wypłacania dywidendy, ciesząca się przy tym relatywnie stałymi zyskami i regularnością w wypłacaniu opisywanych tu świadczeń. Co do zasady jednak, w ten sposób można określić każdą spółkę mającą możliwość wypłacania dywidend.
Biorąc pod uwagę powyższe, przed zakupem akcji na giełdzie, warto jest osobiście rozeznać się w najgodniejszych zaufania spółkach akcyjnych, które od wielu lat cieszą się ekonomiczną stabilnością, czemu wyraz dają w stałych, regularnych wypłatach świadczeń. Jak nietrudno się domyślić, będą to największe, rozpoznawalne spółki – zarówno prywatne, jak i należące do Skarbu Państwa.
Listę wyżej wzmiankowanych spółek, charakteryzujących się minimalnym ryzykiem inwestycji, określa specjalny indeks giełdowy WIG-DIV – to właśnie z jego asysty powinni skorzystać inwestorzy, którzy poważnie myślą o czerpaniu dochodu pasywnego z dywidend.
Wypłata dywidendy – kiedy?
Pierwszym warunkiem jaki należy spełnić, aby wypłata dywidendy mogła nastąpić, jest wykazanie zysku spółki. Pośrednio możemy więc przez to rozumieć, że podstawą dla rzeczonej decyzji, będzie kształt sprawozdania finansowego, kreowanego po zakończeniu roku obrachunkowego. Jeżeli wykaże ono straty, lub zyski na tyle niesatysfakcjonujące, że wypłata dywidendy będzie nieopłacalna, to cała operacja po prostu nie będzie miała miejsca.
Na dzień wypłaty dywidendy największy wpływ ma walne zgromadzenie akcjonariuszy. Nie tylko określa ono bezpośredni termin, w którym operacja zostanie sfinalizowana, ale obowiązane jest również do wypełnienia szeregu pozostałych formalności w tym zakresie.
Walne zgromadzenie akcjonariuszy określa również wysokość dywidendy, na którą wpływ ma oczywiście aktualna cena jednej akcji. Innym z obowiązków rzeczonego organu, jest podanie dnia ustalenia prawa do dywidendy względem każdego z udziałowców i akcjonariuszy.
Jeżeli wszystkie formalności zostały dopełnione, a co najważniejsze – sam fakt wypłaty dywidendy został zaakceptowany, wówczas wypłata dywidendy nastąpi w terminie zadekretowanym przez walne zgromadzenie.
Jak obliczyć wysokość dywidendy?
Podstawowym kryterium dla obliczenia wysokości dywidendy, jest oczywiście zysk spółki netto. Możemy przezeń rozumieć zysk uzyskany przez spółkę po odliczeniu podatku dochodowego. Wartość zysku przeznaczonego na dywidendy, każdorazowo określona jest w uchwale spółki.
Trzeba jednak mieć na uwadze, że suma przekazanych na dywidendy środków, nie może przekroczyć sumy niepodzielonych zysków z poprzednich lat, a także z kapitału zapasowego czy kapitałów rezerwowych – o ile powstały one z zysku spółki.
Inwestor, który chciałby obliczyć jak duża dywidenda przypadnie mu w udziale, ma stosunkowo proste zadanie. Wystarczy, że pomnoży ilość posiadanych przez siebie akcji przez wartość dywidendy ustalonej dla jednej z nich. Przykładowo, jeżeli spółka określiła stawkę dywidendy w wysokości 5 złotych na akcję, a inwestor jest posiadaczem 100 akcji, to łatwo obliczyć, że dywidenda jaka przypadnie mu w udziale, opiewać będzie na kwotę 500 złotych brutto.
Stopa dywidendy – co to jest?
Jednym z istotnych wskaźników inwestycyjnych, może być również stopa dywidendy. Określa ona ogólną opłacalność inwestycji, wyrażoną w procencie zysku – oczywiście im wyższy procent, tym lepiej dla inwestora, choć długoterminowo może to być zgubne myślenie.
Zbyt wysoka stopa dywidendy mogłaby sugerować krótkowzroczność zarządu spółki, który przeznacza zbyt małą sumę pieniędzy na inwestycję, w konsekwencji zmierzając do jej upadłości, lub przynajmniej znacznego uszczuplenia przyszłych możliwości.
Aby obliczyć stopę dywidendy, wystarczy podzielić wartość należnej nam dywidendy przez kurs akcji spółki (na dzień przypadającego prawa do dywidendy) i otrzymany w ten sposób wynik pomnożyć przez 100. Uzyskany w ten sposób wynik to właśnie stopa dywidendy, wyrażona w procencie.
Podatek od otrzymania dywidendy
Nie bez powodu wyżej podaną sumę dywidendy wyraziliśmy w kwocie brutto. Podobnie jak w przypadku wszelkich, innych zysków, dywidenda również podlega stosownemu opodatkowaniu. W tym przypadku będziemy mieli do czynienia z podatkiem od zysków kapitałowych, znanym również jako „podatek Belki„. Wynosi on 19%.
Jeżeli dywidenda została wypłacona osobie fizycznej, to obowiązek opłacenia należności do Urzędu Skarbowego ciąży na spółce. Drobny wyjątek stanowić będzie zysk uzyskany z dywidendy ze spółek zagranicznych – wówczas będziemy musieli rozliczyć się na zasadach przewidzianych przez państwo właściwe dla danej spółki, w Polsce dopłacając jedynie brakujący procent, jeżeli stawka podatku jest inna niż w naszym kraju.
Dla przykładu, dywidenda w Grecji opodatkowana jest podatkiem w wysokości 10% zysku. Oznacza to, że polski inwestor, który otrzymał dywidendę od greckiej spółki, będzie musiał dopłacić brakujące 9% polskiemu urzędowi, pozostałe zobowiązania regulując w ojczyźnie filozofii. Fakt ten musi zostać odnotowany w deklaracji rocznej PIT-38.
Ukryta dywidenda – co to jest?
W ramach uszczelniania systemu podatkowego, rząd w ramach reformy o tytule „Nowy Polski Ład”, wprowadził do systemu prawnego pojęcie „ukrytej dywidendy”, która ma na celu zapobieżenie nieuczciwym praktykom niektórych spółek. Jak należy rozumieć „ukrytą dywidendę”?
W najprostszych słowach, „ukryta dywidenda” to rozmaite świadczenia wypłacane przez spółkę na rzecz akcjonariuszy i udziałowców, które – wedle ich rozumienia – nie noszą znamion dywidendy. Praktyka ta ma na celu nie tylko ominięcie obowiązku podatkowego, ale również ujęcie wypłaconych w ten sposób świadczeń w koszty uzyskania przychodu, czego nie można zrobić w przypadku zwykłej dywidendy.
W myśl obowiązujących od 1 stycznia 2023 roku przepisów, jako ukrytą dywidendę będziemy rozumieć następujące świadczenia, poniesione przez przedsiębiorstwo na rzecz akcjonariuszy lub udziałowców:
Świadczenia, których wysokość zależna jest od dochodów spółki,
Wydatki poniesione z tytułu korzystania z aktywów udziałowca lub akcjonariusza,
Opłaty za usługi fikcyjne, lub poniesione z pominięciem zasad rynkowych.
Rzeczone wydatki nie będą mogły zostać ujęte w rozliczeniu spółki jako koszty uzyskania przychodu, przez co rząd ma nadzieję na zniwelowanie procederu wypłacania „ukrytych dywidend”.
Dywidenda z punktu widzenia spółki
Jak nietrudno się domyślić, dywidendy stanowią jeden z istotniejszych mechanizmów zachęcających inwestorów do kupna akcji danej spółki – naturalnie, nie jedyny i nawet nie najważniejszy, ale spółka, która chciałaby liczyć na szybki awans finansowy, powinna poważnie pomyśleć o wypłacie dywidendy na rzecz akcjonariuszy.
Inwestorzy z kolei powinni bacznie przyglądać się indeksom giełdowym docelowych spółek, w które zamierzają zainwestować, a także przeanalizować dokładnie ichnie sprawozdania finansowe z kilku ubiegłych lat. Jeżeli zaś cechuje Cię dobra intuicja, możesz pokusić się nawet o inwestycję w nowopowstającą spółkę – zyski w takim przypadku, długoterminowo mogą być nawet większe.
Słowem podsumowania można stwierdzić, że systemy dywidendowe są jednym z kluczowych czynników, moderujących zdrowe relacje między spółką, a inwestorami – przy finansowej korzyści dla obu stron. Spółki uczciwie wypłacające dywidendę, mogą liczyć na stały napływ inwestorów, którzy pomogą im w rozwoju i osiąganiu ambitnych celów. Inwestorzy z kolei będą mogli spełniać swoje finansowe ambicje, pokładając nadzieje w sprawdzonych partnerach.
Najważniejsze aspekty wypłaty dywidendy
Przy wypłacie dywidendy ważne jest, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi regulacjami i dokonać odpowiednich rozliczeń podatkowych. Warto pamiętać, że dywidenda jest wypłacana z zysków firmy, a jej wysokość zależy od decyzji walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Regularne monitorowanie zmian w przepisach oraz współpraca z doradcą podatkowym mogą pomóc w uniknięciu nieprzyjemnych niespodzianek.
Obliczanie kwoty dywidendy: kluczowe aspekty
W obliczaniu kwoty dywidendy należy opierać się na pozycjach kapitałów spółki (uwzględnione są tam różne transakcje), takie jak kapitał zakładowy i kapitał zapasowy. W celu kalkulacji kwoty dywidendy, ważne jest również uwzględnienie wierzytelności spółki wobec wspólnika. Jeśli spółka posiada wierzytelności wobec swoich wspólników, może to wpłynąć na ostateczną wysokość dywidendy. Należy również pamiętać, że kwota dywidendy musi być zgodna z zasadami podziału zysku i wypłaty dywidendy w kontekście kapitałów zapasowych oraz zysków netto.
Formy wypłaty dywidendy: Co warto wiedzieć
Formy wypłaty dywidendy mogą różnić się w zależności od decyzji walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Mogą to być zarówno wypłaty gotówkowe, jak i dywidendy w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W przypadku wypłaty dywidendy, której środki są rozliczone metodą łączenia udziałów, ważne jest zrozumienie, jak wpływa to na zakres dywidendy. Obliczanie kwoty dywidendy w takich przypadkach może wymagać dodatkowych obliczeń i uwzględnienia odpowiedników kapitału zakładowego. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych możliwa jest także wypłata bezgotówkowo poprzez kompensatę z wierzytelnością spółki wobec wspólnika.
Zmiany w przepisach dotyczących dywidend
W 2023 roku istotne zmiany dotyczą przepisów podatkowych w zakresie dywidendy. Wzrosły stawki podatkowe na dywidendy dla osób fizycznych. Obecnie, w przypadku dywidend wypłacanych akcjonariuszom, należy liczyć się z nowymi obowiązkami dokumentacyjnymi oraz obowiązkiem przekazywania informacji do urzędów skarbowych. Te zmiany mogą wpłynąć na ostateczną kwotę, którą akcjonariusz otrzyma „na rękę”.
Wymogi dokumentacyjne i podatkowe – podsumowanie
W związku z nowymi przepisami podatkowymi, przedsiębiorstwa muszą dokładnie udokumentować każdą wypłatę na poczet dywidendy ( także wypłatę dywidendy z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych). Zmiany w regulacjach wprowadzają obowiązek składania dodatkowych raportów do urzędów skarbowych, co może wiązać się z dodatkowymi kosztami i obowiązkami administracyjnymi. Należy także pamiętać, że przesunięcia w terminach wypłaty dywidend mogą być wymagane w celu dostosowania się do nowych wymogów.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_97420902_lider-mened%C5%BCer-wykonawczy-stoi-przed-zespo%C5%82em-na-pierwszym-planie-i-pracuje-nad-sukcesem-projektu.html
