Felczer to zawód medyczny, który wymaga specjalistycznej wiedzy i zdobycia odpowiednich kwalifikacji. Jak zostać felczerem i gdzie uzyskać niezbędne uprawnienia? Jakie zabiegi może wykonywać osoba zatrudniona na tym stanowisku? Zobacz, kim jest felczer i poznaj specyfikę tego zawodu.
Słowo „felczer” pochodzi z języka niemieckiego (Feldscher) i oznacza chirurga polowego. Kiedyś taka profesja była związana z osobą bez wykształcenia medycznego, która wykonywała zabiegi chirurgiczne w wojsku. Później zawód felczera związany był z ludźmi wykonującymi proste zabiegi i prace udzielane w pomocy medycznej. Felczer – kto to jest? Jak wygląda ten zawód w Polsce? Czy kandydat, który uzyskał prawo wykonywania zawodu za granicą, może go podjąć w naszym kraju? Jakie czynności dotyczą zawodu felczera? Poznaj odpowiedzi na te pytania w poniższym artykule.
Felczer – kto to jest?
Felczer to zawód, który uprawnia do świadczenia pomocy medycznej chorym i potrzebującym. Osoba na tym stanowisku w mniejszym niż lekarz stopniu może służyć pomocą, bowiem ma niższe kwalifikacje i nie jest zobligowana do ukończenia studiów medycznych. Podstawowe obowiązki odnoszące się do tego zawodu to badanie krwi, robienie wymazów, a także kwestie związane z wystawianiem recept i zwolnień lekarskich.
Felczer w Polsce
W Polsce nie kształci się już nowych felczerów, zarobki lekarzy są bardziej satysfakcjonujące i osoby zainteresowane pracą w służbie zdrowia wybierają medycynę. W związku z tym zawód stracił na popularności, jednak wciąż można spotkać osoby, które wykonują tę pracę.
Kto może wykonywać zawód felczera – ustawa
Dokładne wymagania wobec kandydata starającego się o wykonywanie zawodu felczera określa ustawa o zawodzie felczera z dnia 20 lipca 1950 roku. Według art. 1 ustawy:
„1. Minister właściwy do spraw zdrowia potwierdza w drodze decyzji kwalifikacje zawodowe felczera osobom, które posiadają dyplom wydany w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny na podstawie umów międzynarodowych lub odrębnych przepisów.
2. Naczelna Rada Lekarska przyznaje prawo wykonywania zawodu i używania tytułu felczera osobom, które:
1) ukończyły liceum felczerskie lub szkołę felczerską w Polsce albo
2) posiadają decyzję, o której mowa w ust. 1, oraz dyplom wydany w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny na podstawie umów międzynarodowych, albo
3) posiadają kwalifikacje do wykonywania zawodu felczera nabyte w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Rzeczpospolita Polska, uznane na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych (Dz. U. Nr 87, poz. 954, z 2002 r. Nr 71, poz. 655 oraz z 2003 r. Nr 190, poz. 1864) oraz
4) posiadają pełną zdolność do czynności prawnych,
5) posiadają stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu felczera,
6) władają językiem polskim w mowie i w piśmie, w stopniu niezbędnym do wykonywania zawodu felczera,
7) przedstawią zaświadczenie wydane przez odpowiednie władze państwa, w którym został wydany dyplom, że posiadają na terenie tego państwa prawo do wykonywania zawodu felczera, które nie zostało zawieszone ani którego nie zostali pozbawieni, oraz że nie toczy się przeciwko nim postępowanie w sprawach pozbawienia albo zawieszenia prawa wykonywania zawodu”.
Sprawdź też: Jak sobie radzić z pracą zmianową? Jaki ma ona wpływ na zdrowie?
Prawo do wykonywania zawodu felczera
Chcąc zostać felczerem, nie wystarczy ukończyć odpowiednią szkołę. Aby zyskać prawo wykonywania zawodu felczera, trzeba spełnić określone warunki. Zawód ten, podobnie jak inne profesje medyczne, podlega odpowiednim instytucjom.
Aby działać w zawodzie felczera, należy uzyskać prawo do wykonywania zawodu. Taki status przyznaje Naczelna Rada Lekarska. Osoby wykonujące zawód felczera muszą być również uzyskać wpis w Centralny Rejestr Felczerów. Felczer, który ma prawo wykonywania zawodu, ale nie wykonuje go przez 5 lat, traci prawo do wykonywania zawodu felczera i może być wykreślony z Centralnego Rejestru Felczerów. Od dnia 1 stycznia 2022 r. nie przyznaje się już w Polsce prawa wykonywania zawodu felczera.
Zawód felczera w Polsce według prawa
Kilka lat temu zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 16 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw. Na jej podstawie określono, że nie przewiduje się już możliwości nadawania prawa wykonywania zawodu felczera nowym osobom po dniu 8 sierpnia 2020 r. W związku z tym osoba z dyplomem felczera, który uzyskała poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, nie może starać się o prawo wykonywania zawodu felczera w Polsce.
Jak zostać felczerem?
Od lat 70. w Polsce zaczęto kształcić w tym kierunku. W przeszłości odpowiednie kwalifikacje do pracy w tym zawodzie dawało liceum felczerskie. Osoby, które ukończyły odpowiednią szkołę, mogły pracować na tym stanowisku i miały stosowne uprawnienia do pomocy osobom chorym i potrzebującym. Niestety od wielu lat zdobycie potrzebnych kwalifikacji w kraju jest niemożliwe, a chętni do pracy w tym zawodzie muszą uczyć się za granicą.
Felczer – kształcenie za granicą
Ze względu na coraz mniejszą liczbę wykwalifikowanych pracowników medycznych w Polsce i trudną drogę naukową do kariery lekarza, coraz więcej osób wybiera zawód felczera medycznego i wyjeżdża za granicę, aby tam zdobyć niezbędne uprawnienia. Popularnym kierunkiem kształcenia przyszłych pracowników służby zdrowia jest Ukraina, Kazachstan, Białoruś i Rosja.
Ilu jest felczerów w Polsce?
W zawodzie felczera w ostatnich latach pracowało coraz mniej osób. Ostatnie dane z Centralnego Rejestru Felczerów pochodzą z 30 kwietnia 2018 roku. Wtedy 743 osoby miały wykształcenie odpowiednie dla tego zawodu. Mimo że uprawnienia felczera są dość szerokie i obejmują cenne dla rynku pracy umiejętności, aktywnych zawodowo było tylko 211 felczerów.
Szukasz nowego zatrudnienia w województwie mazowieckim? Odwiedź zakładkę praca Radom na GoWork.pl i aplikuj na najciekawsze oferty pracy w Twojej okolicy!
Felczer medyczny: uprawnienia
Zgodnie ze znowelizowaną ustawą z dnia 20 lipca 1950 roku, osoby pracujące w zawodzie felczera mają następujące uprawnienia medyczne:
- ocena stanu pacjenta;
- orzekanie o czasowej niezdolności do pracy pacjenta;
- diagnozowanie, wdrożenie leczenia i możliwość przepisywania recept na leki i wyroby medyczne;
- możliwość wykonywania znieczulenia miejscowego;
- wykonywanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
- wykonywanie defibrylacji ręcznej pod kontrolą EKG, kaniulacji, cewkowania;
- podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną i wziewną;
- wykonywanie sondy żołądkowej, lewatywy, płukania żołądka;
- pobieranie krwi do badań laboratoryjnych;
- pobieranie wymazów z gardła i nosa np. podczas testu obecność na COVID 19;
- opieka medyczna podczas transportu chorego.
W przypadku starszego felczera ma on również prawo do wystawienia karty zgonu pacjenta pod nieobecność lekarza.
Felczer: wykonywanie szczepień ochronnych
Ponadto felczer ma stosowne uprawnienia do wydawania różnych orzeczeń o stanie zdrowia pacjenta. Co więcej, wykwalifikowane osoby wpisane w centralny rejestr felczerów mają prawo do wykonywania szczepień ochronnych. Pod nadzorem lekarza osoby zatrudnione na tym stanowisku mogą również asystować podczas operacji chirurgicznych oraz wykonywać drobne zabiegi chirurgiczne.
Gdzie może pracować felczer?
Kilkadziesiąt lat temu zawód felczera był bardzo powszechny w Polsce i swoją rangą oraz doświadczeniem zapewnił sobie pozycję między wykwalifikowanymi pielęgniarkami a lekarzami internistami. Gdzie może pracować felczer? Osoby z tym wykształceniem mogły starać się o pracę w przychodniach lekarskich, punktach szczepień, izbach wytrzeźwień oraz miejscach Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej w szpitalach.
Przyszłość zawodu felczera
Choć zawód felczera jest w Polsce prawie wymarły, przywrócenie kształcenia i nadawania prawa do wykonywania zawodu byłoby dobrym rozwiązaniem dla problemów z brakami kadrowymi w ochronie zdrowia. Felczer stanowiłby cenną pomoc dla pracy nie tylko lekarzy, ale też pielęgniarek, a nawet ratowników medycznych.
Podejmowano również próby reaktywacji zawodu poprzez zgłaszane petycje, gdzie wnioskowano o utworzenie zawodu felczera przedlekarskiego i powrotu kształcenia felczerów. Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi potwierdzało jednak, że nie planuje wznowienia kształcenia przygotowującego do tej profesji, tłumacząc to transformacją kształcenia w zawodach medycznych.
