Jakie są emerytury w Grecji? System emerytalny w tym kraju trzeba było gruntownie zreformować, bowiem to m.in. z jego powodu kraj tonął w długach. Jak obecnie działa system wypłaty świadczeń w tym kraju i jak ubiegać się o emeryturę za pracę w Grecji?

Emerytura w Grecji – dlaczego grecki system emerytalny trzeba było zreformować?

Jakie są emerytury w kraju, który m.in. ze względu na wadliwą konstrukcję systemu wypłaty świadczeń, praktycznie utonął w długach? Choć we wcześniejszych latach grecki system emerytalny słynął z wyjątkowo niskiego wieku emerytalnego (55 lat) i wysokiej wartości świadczeń, obecnie sytuacja zmieniła się diametralnie.

Podobnie jak w przypadku emerytur we Włoszech, rozbudowany system przywilejów doprowadził do sytuacji, w której konieczne było rokroczne dokładanie do systemu znacznych sum pochodzących z budżetu państwa.

Greckie reformy emerytalne: 2010 – 2016 r.

Rozpoczęta w 2010 roku reforma miała za zadanie nie tylko uszczelnić istniejący system emerytalny, ale i zapobiec dalszemu zadłużaniu się państwa. Celem zmian, wywołanych kryzysem zadłużeniowym Grecji, była redukcja deficytu budżetowego z prawie 14% PKB (stan na 2009 rok), do poziomu poniżej 3%. Co więcej, wynik ten musiał zostać osiągnięty do 2014 roku, aby Grecja mogła spełnić warunki pomocy finansowej w wysokości 110 miliardów euro, jaka była wypłacana władzom kraju w ratach w okresie od 2010 do 2013 roku.

Kolejne reformy nadeszły już w 2012 roku. Niestety, zarówno te jak i wcześniejsze, choć przyniosły oszczędności, nie rozwiązały do końca problemu. Coś „drgnęło” dopiero w 2016 roku, kiedy to nadal zagrożony bankructwem kraj wprowadził dalsze zmiany w działaniu emerytur w Grecji. W zamian za to Grecja otrzymała dodatkowe wsparcie finansowe od instytucji międzynarodowych, w wysokości 86 miliardów euro.

Reformy emerytalne w Grecji: rezultaty

W jaki sposób wprowadzone zmiany miały wpłynąć na spadek publicznych wydatków na grecki system emerytalny? Skupiono się przede wszystkim na tych elementach:

  • wydłużenie wieku emerytalnego,
  • spadek wysokości emerytur,
  • poprawa salda funduszy emerytalnych (poprzez wzrost ściągalności i wysokości pobieranych składek).

Warto wspomnieć także i o tym, że niektóre z tych zmian są dopiero stopniowo wprowadzane w życie. Należy do nich, chociażby ta, związana z wiekiem emerytalnym. Od 2021 roku wiek ten ma bowiem wzrastać wraz ze wzrostem spodziewanej długości życia.

Takie działania są niezbędne, aby w przyszłości móc zapewnić płynność wypłat świadczeń pomimo nasilonego zjawiska starzejącego się społeczeństwa. Podobne rozwiązanie wprowadzono także m.in. w przypadku emerytur w Niemczech.

Emerytura w Grecji – filary

Jaka jest emerytura w Grecji i dla kogo? Zgodnie ze zreformowanym systemem emerytalnym rozróżniamy tu 3 podstawowe filary, składające się na system wypłaty świadczeń.

Emerytura publiczna w Grecji: National Pension – I filar

Zgodnie z reformą z 2016 roku podstawę tzw. głównej emerytury w Grecji stanowi świadczenie National Pension. Zasady dotyczące jego wypłaty zostały zrównane dla różnych grup zawodowych, a jej wysokość ustalona na stałym poziomie.

Ile wynosi minimalna emerytura w Grecji? Wysokość National Pension ustalono na 384 euro dla osób z 20-letnim stażem pracy, oraz 346 euro dla osób z 15-letnim stażem pracy.

To świadczenie stanowi jednocześnie formę socjalnego zabezpieczenia, m.in. osób samozatrudnionych. Jego wypłata nie jest uzależniona od wysokości i ilości odprowadzonych składek oraz długości trwania okresów ubezpieczeń. Podobne rozwiązanie stosuje się w przypadku emerytur w Szwecji.

Emerytura składkowa w Grecji – II filar

Problemem w przypadku obliczania wysokości emerytury składkowej w Grecji było oparcie owych obliczeń na wysokości zarobków osiąganych na kilka ostatnich lat przed przejściem na emeryturę. A to zazwyczaj dawało wyższe, finalne kwoty świadczeń.

Obecnie, aby obniżyć wysokość świadczeń i zmniejszyć wydatki na ten cel z budżetu państwa, obliczenia te opiera się na średniej wysokości osiąganych zarobków przez okres całej kariery zawodowej.

Dodatkowo wprowadzono stałą, 20% składkę emerytalną, odprowadzaną od dochodu, którą opłacać musieli zacząć m.in. samozatrudnieni, tacy jak np. rolnicy. We wcześniejszych latach płacili oni co miesiąc znacznie niższą kwotę.

Emerytura fakultatywna w Grecji – III filar

Trzeci filar emerytury w Grecji to nieobowiązkowe, uzupełniające systemy kapitałowe, zarządzane przez fundusze ubezpieczeniowe. Niektórzy przyszli emeryci decydują się także na odkładanie środków „na spokojną starość” za pomocą prywatnych polis ubezpieczeniowych.

Szukasz pracy w Białymstoku? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!

Wysokość emerytury w Grecji

W jaki sposób zmieniał się sposób obliczania wysokości emerytur w Grecji? Największą zmianą było tu z pewnością zastąpienie dotychczasowego systemu zdefiniowanego świadczenia systemem zdefiniowanej składki.

Wprowadzone w 2012 roku rozwiązanie nie wystarczyło jednak, aby obniżyć wysokość wypłacanych świadczeń do pożądanego poziomu. Dlatego dodatkowo obniżono stopę tzw. accrual rate, według którego obliczana jest wysokość emerytury składkowej, do przedziału 0,77 – 2%.

Według ustawodawcy takie rozwiązanie obniżyło wysokość najwyższych emerytur w Grecji, jednocześnie chroniąc przed tym osoby o najniższych dochodach.

Obniżanie emerytur w Grecji – wyrok Sądu 2020

Dodatkową ciekawostką w tym temacie jest niedawny wyrok Najwyższego Sądu Administracyjnego Grecji, który w 2020 roku uznał, że obniżanie emerytur, którego dokonano w latach 2015 – 2016, było niezgodne z konstytucją.

Działanie to miało być zresztą podyktowane desperacją ówczesnego rządu, który w ten sposób starał się spełnić wymogi pomocy finansowej od zagranicznych pożyczkodawców. Decyzję władz Grecji w tej sprawie zaskarżyło 250 tys. emerytów.

To nie wróży dobrze gospodarce kraju, który z racji pandemii dodatkowo stracił na wpływach do budżetu państwa z turystyki. Wyrok sądu oznacza bowiem w praktyce tyle, że grecka EFKA (odpowiednik ZUS-u) będzie musiała wypłacić emerytom, którzy wygrali proces, sumy, o które obniżono ich świadczenia w poprzednich latach.

Jaki jest wiek emerytalny w Grecji?

Perypetie z ustalaniem wymaganego do przejścia na emeryturę wieku emerytalnego ciągnęły się w Grecji długo. Przyzwyczajeni do licznych przywilejów, stosunkowo niskiego wieku i wysokich wartości świadczeń, greccy obywatele początkowo nawet nie chcieli słyszeć o zmianach.

Te jednak okazały się konieczne, zwłaszcza w kontekście starzejącego się społeczeństwa. Jest ono szczególnie ryzykowne w kontekście utrzymania stabilności systemów wypłaty świadczeń opartych na zasadzie „pay-as-you-go”. Taki sam, repartycyjny system obowiązuje w przypadku m.in. emerytur w USA.

Wypłata emerytur z aktualnie odprowadzanych składek i podatków wymaga co najmniej równowagi pomiędzy ilością pobierających świadczenia emerytów, a aktywnych zawodowo i ubezpieczonych pracowników.

Aby zapobiec katastrofie, wiek emerytalny w Grecji podnoszono kilkukrotnie. Finalnie, od 2021 roku, jego wysokość ma wzrastać wraz ze wzrostem oczekiwanej długości życia.

Aktualnie wiek ten wynosi 67 lat, zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Dodatkowo, aby móc ubiegać się o świadczenie, konieczne jest przepracowanie co najmniej 40 lat. O przejście na wcześniejszą emeryturę nie można za to ubiegać się przed ukończeniem 62. roku życia.

Emerytura za pracę w Grecji – jak o nią wystąpić?

W jaki sposób możecie ubiegać się o emeryturę za pracę w Grecji, jeśli obecnie znów mieszkacie na terenie Polski? Z racji tego, że oba te kraje należą do grona państw członkowskich Unii Europejskiej, okresy ubezpieczeń z różnych krajów będzie można śmiało połączyć.

Jeśli więc spełniacie podane kryteria, aby móc ubiegać się o świadczenie, w tym celu powinniście zgłosić się do regionalnego, polskiego oddziału ZUS-u. To tam złożycie wymaganą dokumentację, potwierdzającą okres ubezpieczeń i odprowadzone składki.

ZUS odpowiednie informacje i wypełnione przez Was formularze wyśle następnie do greckiego oddziału EFKI, który obliczy wysokość należnej emerytury w Grecji. Jeśli zostanie Wam ono przyznane, kwota będzie mogła być wpłacana na Wasze polskie konto.

Oceń artykuł
2.7/5 (3)