Powtarzając za Słownikiem Języka Polskiego nawyk, to jest nic innego jak nabyta skłonność do sprawniejszego, bardziej mechanicznego wykonywania jakiejś czynności. Jak więc sprawić, aby nasze codzienne działanie było nie tylko sprawne i mechaniczne, ale również zdecydowanie bardziej skuteczne? Na to pytanie pomoże odpowiedzieć nam analiza teorii siedmiu nawyków opisanych przez Stephena Covey’a, które poprowadzą nas do stałego i zintegrowanego wzrostu własnej efektywności.
Opracowane nawyki kierują nas od zależności (od innych), przez niezależność (i dbanie o siebie) do współzależności (i dbanie o innych) oraz po wzmacnianie naszej indywidualnej efektywności. Pierwsze trzy nawyki stanowią podstawę wewnętrznego zwycięstwa, dzięki któremu ukształtujesz i wzmocnisz strukturę swojego charakteru. Kolejne trzy nawyki pomogą Ci osiągać zwycięstwo podczas współpracy z ludźmi. Ostatni nawyk bezpośrednio wpłynie na poprawę jakości w każdym obszarze Twojego życia.
Od zależności do niezależności
Nawyk 1 – Bądź proaktywny
Ile czasu i energii tracisz na narzekanie, radzenie innym co mają zrobić, gdy tamci o te rady nie pytali, na rozważanie i rozmowy o rzeczach, na które nie mamy wpływu, podczas gdy te ważne pozostawiasz bez należytej uwagi? Bierz odpowiedzialność za swoje reakcje i działania, staraj się, aby były one pozytywne i dążyły do poprawy sytuację. Poznaj swój krąg wpływów i podejmuj inicjatywę tam, gdzie jest to realnie możliwe. Nie siedź i nie czekaj na pojawienie się ewentualnych problemów, planuj i realizuj działania z wyprzedzeniem.
Nawyk 2 – Zaczynaj z wizją końca
Jak wiele razy w życiu zaczynałeś coś robić, nie analizując w ogóle, co chcesz tym osiągnąć, bardziej skupiałeś się na robieniu dobrego wrażenia, niż na realnym działaniu i dążeniu do osiągnięcia celu. Ile razy już na samym początku, zapomniałeś o zadaniu sobie ważnego pytania „co tak naprawdę chcę tym osiągnąć?” Za każdym razem zaczynaj swoje działania z jasno określoną wizją końca. Nie działaj po omacku, aby być skuteczny, musisz postępować na podstawie zasady i stale sprawdzać swoje postępy. Jeśli znasz swoje przeznaczenie, dotrzesz tam prędzej, czy później, jeśli nie… będziesz jedynie błądził bez celu.
Nawyk 3 – Rób najpierw to, co najważniejsze
Ile razy zdarzyło Ci się łapać wszystkie sroki za ogon i angażować we wszystkie możliwe aktywności i zadania, nie zwracając uwagi na to, które z nich są ważne, które pilne, a które możesz zrobić później? Sercem efektywności jest ustalenie priorytetów i działanie w taki sposób, aby zwiększać swoją produktywność. Każdego dnia powinniśmy skupić się na realizacji określonych priorytetów tego, co pilne i ważne, mniej pilne, ale nadal ważne, wciąż pilne, ale nieważne, a na koniec tego, co w zasadzie niepilne i nieważne.
Współzależności
Nawyk 4 – Myśl w kategoriach wygrana-wygrana
Czy zdarza Ci się podchodzić do rozwijającego się konfliktu z założeniem tylko dwóch możliwości: ja wygrywam, on przegrywa lub on wygrywa, ja przegrywam? Czy brałeś kiedykolwiek pod uwagę inną opcję, wygraną dla obu stron? Ile sporów okazałoby się zupełnie niepotrzebnych! Staraj się rozwiązywać konflikty z zachowaniem zasady wzajemnej korzyści. Doceniaj i szanuj ludzi, pamiętaj, że takie rozwiązywanie konfliktów w długoterminowej perspektywie jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem.
Nawyk 5 – Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumiany
Jak często zdarza Ci się odpowiadać komuś, nie upewniając się, czy w ogóle dobrze zrozumiałeś przekaz lub udzielać odpowiedzi na zadane pytanie nie wsłuchując się i nie analizując go dostatecznie, tylko po to, by mieć z głowy odpowiedzi? Tak wiele czasu i energii marnujemy na nieporozumienia wynikające z braku zrozumienia. Rozwiązanie okazuje się bardzo proste, wystarczy słuchać z empatią i zaangażowaniem, zadawać pytania i szukać odpowiedzi, co stwarza atmosferę troski i bezpośrednio wpływa na pozytywne rozwiązywania problemów.
Nawyk 6 – Synergia
Ile razy w życiu próbowałeś rozwiązać problem w pojedynkę, tracąc na to bardzo dużo czasu, siły i energii, a rezultat i tak okazał się znikomy, zamiast połączyć siły z innymi poprzez pozytywną pracę zespołową, dzięki której wynik byłby taki, jakiego nikt nie byłby w stanie osiągnąć sam? Właśnie wtedy zadziałałaby synergia, czyli połączenie różnych czynników, których efekt jest większy niż iloczyn pojedynczych działań. Dzięki takiemu rozwiązaniu w grupie pojawia się nowa energia pełna kreatywnych i innowacyjnych pomysłów dających nowatorskie rozwiązania.
Indywidualna efektywności
Nawyk 7 – Ostrzenie piły
Ile raz w życiu skupiałeś całą swoją uwagę jedynie na tym, żeby narzekać, zawsze mieć rację, cały czas coś robić, lecz bez konkretnego planu, nie słuchać tylko odpowiadać i działać tylko indywidualnie? Zapewne zbyt wiele, a tak naprawdę powinieneś skupić swoją uwagę na „ostrzeniu piły” poprzez wypracowanie powyższych nawyków i skupić się na odnowie i doskonaleniu swojego wnętrza tak, aby stworzyć zrównoważony, długofalowy i skuteczny styl życia.
Jesteśmy tym, co powtarzamy codziennie a nasze działania, są wynikiem naszych nawyków, które zajmują bardzo dużą część naszego życia, demonstrują nasz charakter, podejście i styl życia, czyniąc tym samym nasze codzienne działanie skutecznymi lub też nie. Aby zmienić określony mechanizm postępowania, najpierw musimy zmienić siebie i nasze przyzwyczajenia, stale rozwijając kluczowe elementy charakteru, nieszablonowy sposób myślenia, pozytywne mechanizmy działania. Codziennie musimy ostrzyć nasz charakter jak piłę, ponieważ tylko wtedy jesteśmy w stanie osiągnąć w życiu znacznie więcej!
Znaczenie proaktywności: Jak budować silną podstawę do osiągania celów
Proaktywność, jako pierwszy nawyk według Coveya, jest kluczowym elementem skutecznego działania. Warto zgłębić, jak rozwijać postawę proaktywną w codziennym życiu oraz w miejscu pracy. Osoby proaktywne podejmują inicjatywę, biorą odpowiedzialność za swoje działania i nie czekają na zewnętrzne okoliczności, aby wprowadzać zmiany. Przykłady praktycznych technik, takich jak dziennik osobisty czy ustalanie priorytetów, mogą być użyteczne w dążeniu do proaktywności.
Dodatkowo, warto rozważyć, jak proaktywność wpływa na relacje interpersonalne. Osoby proaktywne potrafią lepiej zarządzać konfliktami i budować silniejsze więzi, co przyczynia się do lepszej atmosfery w zespole. Analiza badań dotyczących wpływu postawy proaktywnej na wyniki pracy i ogólną satysfakcję zawodową może dostarczyć ciekawych informacji na temat znaczenia tego nawyku.
Wizja i cel: Jak skutecznie definiować i realizować długoterminowe cele
Drugi nawyk Coveya, „Zaczynaj z wizją końca”, podkreśla znaczenie wyznaczania celów. Warto przyjrzeć się, jak tworzenie wizji osobistej oraz zawodowej może pomóc w podejmowaniu lepszych decyzji i koncentracji na tym, co naprawdę istotne. Przykłady skutecznych metod, takich jak technika „mapy myśli” czy wizualizacja celów, mogą ułatwić proces planowania.
Ponadto, omówienie roli planowania strategii długoterminowych w kontekście zmieniającego się otoczenia biznesowego może być inspirujące. Jak dostosować wizję do nieprzewidzianych okoliczności? Przykłady firm, które skutecznie wdrożyły elastyczne podejście do realizacji celów, mogą stanowić cenne wskazówki dla innych organizacji.
Nawyk 8 – Znajdź swój głos i zainspiruj innych do odnalezienia swojego
Stephen Covey w późniejszych publikacjach wprowadził koncepcję ósmego nawyku, który polega na odkrywaniu własnego potencjału i pomaganiu innym w tym samym. Znalezienie swojego „głosu” oznacza zrozumienie, co naprawdę nas napędza, jakie są nasze talenty i pasje. To nie tylko kwestia efektywności, ale także spełnienia i wpływu na otoczenie. Inspirowanie innych do odnalezienia ich „głosu” tworzy środowisko wzajemnego wsparcia i rozwoju, co jest kluczowe w budowaniu silnych zespołów i organizacji.
Zastosowanie 7 nawyków w środowisku pracy zespołowej
Implementacja siedmiu nawyków w pracy zespołowej może znacząco poprawić efektywność i atmosferę w zespole. Na przykład, nawyk „Myśl w kategoriach wygrana-wygrana” promuje podejście, w którym sukces jednej osoby nie oznacza porażki innej, co sprzyja współpracy. „Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumiany” zachęca do aktywnego słuchania, co redukuje konflikty i nieporozumienia. Regularne stosowanie tych nawyków buduje kulturę wzajemnego szacunku i zaangażowania, co przekłada się na lepsze wyniki całego zespołu.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_34473953_vintage-typewriter-old-rusty-warm-yellow-filter-motivation.html
