Kryzys generuje różne, niekiedy bardzo trudne doznania emocjonalne. Mają one istotny wpływ na funkcjonowanie w codziennym życiu. Z tego artykułu dowiesz się, jak komunikować się z pracownikiem, by pomóc mu przerwać błędne koło stresu.
Emocje w sytuacji kryzysu
Optymalne funkcjonowanie w świecie VUCA wymaga specyficznych kompetencji, które niestety nie każdy posiada. Wielu osobom może być ciężko odnaleźć się w nowej sytuacji – wobec tego często będą zmagać się z doświadczaniem lęku, zniechęcenia, złości, czy też smutku.
Nie pomaga również ciągłe zderzanie się z negatywnymi wieściami serwowanymi przez media, które nad wyraz często przedstawiają informacje w dramatycznym tonie.
Może to prowadzić do pojawienia się niekonstruktywnych myśli (np. „Oszaleję od tego kryzysu, całe moje życie legnie w gruzach”), które pociągają za sobą kaskadę niekorzystnych reakcji. Wśród nich wymienić można między innymi negatywne emocje. Niestety konstrukcja naszego umysłu sprawia, że wyzwalane są łatwo, za to trudniej je wyciszyć. Zbyt intensywne emocje mogą utrudniać korzystne funkcjonowanie, dlatego umiejętne zarządzanie nimi jest jedną z najważniejszych kompetencji psychologicznych.
Zależności te ilustruje poznawczo-behawioralny model błędnego koła:
Negatywne emocje w dużym natężeniu mogą powodować widzenie tunelowe. Polega ono na zawężeniu umysłowego „pola widzenia”. Utrudnia to dostrzeganie informacji sprzecznych z punktem widzenia (w tym także pozytywnych), a także generowanie i wdrażanie rozwiązań problemu. Może się to przekładać na trudności z pełnieniem codziennych obowiązków.
Empatyczny styl komunikacji
Niedawno pisaliśmy o 6 stylach zarządzania wg Daniela Golemana. Wśród nich wymienia się między innymi styl afiliacyjny. To właśnie on sprawdza się najlepiej w sytuacji, kiedy Twoi pracownicy przeżywają trudne emocje i potrzebują wsparcia.
Przypominamy pokrótce jedne z kluczowych elementów stylu afiliacyjnego:
- Aktywny udział w zarządzaniu konfliktami
- Promowanie pozytywnych relacji – również nieformalnych
- Docenianie pracowników
- Tworzenie atmosfery realizującej potrzebę bezpieczeństwa i przynależności
- Empatyczna komunikacja
To właśnie empatyczna komunikacja jest Twoim najważniejszym narzędziem we wspieraniu pracowników w radzeniu sobie z trudnymi doświadczeniami emocjonalnymi. Kiedy się z nimi uporają, łatwiej im będzie przejąć kontrolę i realizować codzienne zadania.
Wbrew pozorom, rozmawianie o emocjach w zdecydowanej większości przypadków wcale nie sprawia, że stają się intensywniejsze. Wręcz przeciwnie – poprzez mówienie inicjowane są procesy, które je łagodzą i rozładowują. Możliwość wyrażania swoich uczuć również przyczynia się do budowania poczucia bezpieczeństwa – pod warunkiem, że okazujesz szacunek oraz unikasz oceniania i umniejszania problemu drugiej osoby.
Jak stosować empatyczną komunikację
W empatycznej komunikacji nie chodzi o to, by za kogoś szukać rozwiązań – najlepiej powstrzymaj się od udzielania rad. Sednem tego podejścia jest okazanie zrozumienia i akceptacji.
Najprostszym rozwiązaniem, które możesz możesz zacząć stosować od dziś jest rozpoczynanie rozmowy od pytania „jak się dzisiaj czujesz”. Możesz także odnieść się do tego, co sam zaobserwowałeś. Na przykład: jeżeli widzisz, że pracownik jest w wyraźnie słabszej formie, wyraź troskę i zaproponuj rozmowę. Przykład:
Zauważyłeś, że Zosia już trzeci dzień wycofuje się z kontaktów społecznych. Widzisz, że wyraźnie brakuje jej energii. Nawiąż z nią kontakt (podejdź osobiście lub odezwij się na komunikatorze, w zależności od tego w jakim trybie aktualnie pracujecie). Powiedz:
„Zosia, zauważyłam, że ostatnio jesteś jakby nieobecna. Mam wrażenie, że coś Cię trapi. Czy chciałabyś o tym porozmawiać?”
Oczywiście nie należy naciskać na siłę. Jeżeli nie będzie gotowa na rozmowę, zapewnij, że jesteś do jej dyspozycji, jeśli tylko zmieni zdanie. Wbrew pozorom, już sam taki komunikat może być pomocny. Dzięki niemu będzie wiedziała, że ma na kogo liczyć.
Kiedy pracownik opowiada Ci o swoim doświadczeniu, stosuj technikę aktywnego słuchania – pisaliśmy o niej przy okazji omawiania sposób wspierania pracowników w radzeniu sobie ze stresem. To kluczowy element. Dzięki tej formie prowadzenia dialogu skutecznie zbudujesz zaufanie i umożliwisz tym samym swobodne wyrażanie uczuć.
Jeżeli dotychczas nie zdarzało Ci się stosować w praktyce powyższych narzędzi, wdrożenie ich może być na początku pewnym wyzwaniem. Jednak z czasem techniki te staną się Twoim nawykiem. Poprawie ulegną także Twoje relacje z pracownikami. Powodzenia!
