Sytuacja na polskim rynku pracy wydaje się dobra i stabilna. Niskie bezrobocie jednak nie zawsze musi być spowodowane przez pozytywne czynniki. Sprawdzamy, od czego zależy obecny wygląd rynku pracy w Polsce.
Eurostat czy GUS – kto ma rację?
Sytuacja na rynku pracy w Polsce jest analizowana na różne sposoby, zarówno przez lokalne instytucje, jak i globalne prognozy. Zauważmy, że stopa bezrobocia może różnić się w informacjach podawanych przez dane organizacje czy urzędy. Wszystkie te dane są wartościowe względem określenia grupy Polaków pozostającej bez pracy.
Przykładem jest tu Eurostat. W lipcu 2023 opublikowano dane dotyczące bezrobocia w Europie. Dla Polski wskaźnik ten wyniósł 2,8%. Z kolei według Głównego Urzędu Statystycznego w tym samym okresie stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce wyniosła 5,0%. To 2,2% różnicy między danymi podawanymi przez obie instytucje. Nie oznacza to jednak, że któraś z organizacji wprowadza nas w błąd i przekłamuje rzeczywistą stopę bezrobocia. Obie podają prawdziwe informacje, a różnica bierze się z odrębnej metodologii badania.
GUS mierzy bezrobocie rejestrowane, czyli stosunek liczby bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy do wszystkich osób aktywnych zawodowo w kraju. GUS traktuje zatem osoby pracujące „na czarno” jako bezrobotnych. Z kolei Eurostat jako bezrobotnych traktuje wszystkich, którzy mają od 15 do 74 lat, nie mają zatrudnienia, ale aktywnie go poszukują i są gotowi do podjęcia pracy w ciągu dwóch tygodni. Właśnie dlatego bezrobocie podawane przez Eurostat jest niższe niż przez GUS i może lepiej oddawać rzeczywistość.
Procesy migracyjne i ich wpływ na bezrobocie
Liczba bezrobotnych, która w ostatnich miesiącach regularnie się zmniejsza, oznacza dobrą sytuację na rynku pracy. Potwierdzeniem tej pozytywnej opinii na temat bezrobocia jest również fakt, że w I kwartale 2023 roku osoby aktywne zawodowo stanowiły 58,4% ludności w wieku 15-89 lat. Nastąpił tu wzrost względem IV kwartału 2022 roku (o 0,2%) oraz w porównaniu do I kwartału ubiegłego roku (0,4%).
Z drugiej strony na bilans rynku pracy, w tym także pryzmat stopy bezrobocia wpływa proces migracyjny. Dotyczy to zarówno wyjazdu Polaków za granicę, jak i przyjazdu obcokrajowców do naszego kraju. Według danych GUS na początku 2022 roku do Polski z innych krajów przyjechały 2 mln osób. Mniej więcej tyle samo Polaków wyjechało, dlatego straty zostały zrekompensowane.
Po wybuchu wojny, w Polsce najliczniejszą grupę stanowią obywatele Ukrainy. Choć wiele z nich wyjechało do innych krajów lub wróciło do ojczyzny, pracodawcy nadal nie mają większego problemu ze znalezieniem pracowników tej narodowości. Wiele specjalistów wskazuje też, że obcokrajowcy pomogą rozwiązać problemy firm ze znalezieniem wykwalifikowanej kadry.
Polska – region nierówności
Na obecną sytuację na rynku pracy wpływa również wsparcie socjalne przyznawane przez państwo. Mowa tu między innymi o projekcie Rodzina 500+. Od marca, czyli miesiąc przed pierwszymi wypłatami świadczeń, do września 2020 roku z pracy zrezygnowało ponad 150 tys. osób. Ponadto Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej decydowało się na podwyższenie zasiłku dla bezrobotnych, by mógł on obecnie w pełnym wymiarze wynosić 1 491,90 zł w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku oraz 1 171,60 zł w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.
W dalszym ciągu Polska pozostaje krajem nierówności – przynajmniej jeśli chodzi o rynek pracy. Liczba osób pozostających bez pracy względem regionów jest bardzo zróżnicowana. W największych miastach takich jak Katowice, Poznań czy Warszawa bezrobocie w sierpniu tego roku wynosiło maksymalnie 1,3%. Z drugiej strony w wielu powiatach wskaźnik ten przekracza wartość dwucyfrową. Najgorzej sytuacja wygląda w powiecie szydłowieckim. Tam stopa oznaczająca współczynnik osób bezrobotnych wynosiła w tym samym miesiącu ponad 25%.
Wynagrodzenia i zatrudnienie a rynek pracy w Polsce
Do głównych czynników wpływających na rynek pracy w Polsce są wynagrodzenia i wielkość zatrudnienia. Informacje dotyczące tych kwestii są podawane przez GUS w regularnych publikacjach. W Polsce w 2022 roku przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej wyniosło ponad 11,0 mln etatów. Nastąpił tu wzrost o 1,4% w porównaniu do poprzedniego roku. Z kolei przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 6 346,15 zł i było wyższe o 11,7% względem kwot z 2021 roku. Jak widać nie tylko fakt, że stopa bezrobocia spadła w Polsce do 5%, czyli do jednego z najniższych wskaźników w Europie sprawia, że mamy w kraju dość stabilną sytuację rynku pracy.
Czynniki wpływające na polski rynek pracy – starzejące się społeczeństwo
Mimo że aktualnie rynek pracy wygląda dość dobrze, w przyszłości może pojawić się wiele problemów, które zaczynają być widoczne już teraz. Chodzi głównie o proces starzenia się społeczeństwa, który przybiera na sile. Populacja Polski do 2050 roku ma zmniejszyć się o prawie 4 mln osób. Luka na rynku pracy nie będzie łatwa to zneutralizowania, na czym ucierpi system świadczeń emerytalnych. To oczywiście może pociągnąć za sobą dalsze konsekwencje – przykładowo zmniejszenie popytu, nierentowność firm i wzrost bezrobocia ze względu na brak wykwalifikowanych pracowników, którzy odeszli na emeryturę.
Pozostałe czynniki wpływające na polski rynek pracy
W przypadku rynku pracy istotne jest nie tylko bezrobocie, zakres średnich wynagrodzeń czy zatrudnienia. Do czynników wpływających na ten sektor można zaliczyć także:
- czynniki demograficzne,
- wykształcenie i kwalifikacje,
- oczekiwania pracowników i pracodawców,
- koszty pracy,
- wydajność pracy,
- liczbę miejsc pracy,
- wskaźnik popytu i podaż pracy,
- rozwój nowych technologii,
- sytuację polityczną w kraju.
To, jak kształtuje się rynek pracy w Polsce, zależy więc od wielu cech, które tak naprawdę podlegają ciągłym zmianom. Ocena tego sektora zwykle tworzona jest na podstawie pewnych szacunków i obserwacji trendów.
Jeśli szukasz pracy, aktualne oferty znajdziesz na stronie GoWork.pl. Ogłoszenia, które znajdują się na portalu, możesz filtrować pod kątem interesujących Cię kryteriów. Do wyboru są m.in. rodzaj umowy, tryb pracy i wymiar etatu. Poza tym, na portalu znajdziesz opinie o ogłaszajacych się pracodawcach. Piszą je byli i obecni pracownicy oraz osoby, które odbyły rozmowy rekrutacyjne. Dzięki nim możesz dowiedzieć się więcej na temat firmy, do której zamierzasz aplikować. Możesz również zapisać się do newslettera. Gdy pojawi się nowa oferta z Twojego regionu dostaniesz powiadomienie drogą mailową.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_131855003_double-exposure-of-stock-graph-with-businessman-typing-on-computer-in-office-on-background-concept.html
