Zaświadczenie o niekaralności to dokument, o który trzeba się postarać w określonych sytuacjach. Stanowi on potwierdzenie, że dana osoba nie ma problemów z prawem. Wydanie zaświadczenia o niekaralności nie jest skomplikowanym procesem. Sprawdzamy, jak go uzyskać i ile to kosztuje.
Zaświadczenie o niekaralności jest potrzebne w różnych sytuacjach – przede wszystkim podczas starania się o pracę na stanowisku wymagającym nieposzlakowanej opinii, ale nie tylko. Dzięki prowadzeniu Krajowego Rejestru Karnego można dowiedzieć się, czy dana osoba lub podmiot zbiorowy nie jest poszukiwany ani skazany za przestępstwa. Czym jest zaświadczenie o niekaralności? Co trzeba zrobić, aby go otrzymać? Ile kosztuje uzyskanie zaświadczenia o niekaralności? Na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Zaświadczenie o niekaralności – co to jest?
Zaświadczenie o niekaralności jest dokumentem, którego celem jest udzielenie informacji o osobie lub o podmiocie zbiorowym na podstawie danych zgromadzonych w Krajowym Rejestrze Karnym. Jest ono wydawane wtedy, jeśli nie wykazano konfliktu z prawem, który mógłby mieć formę skazania wyrokiem sądu.
Krajowy Rejestr Karny
Zaświadczenie o niekaralności jest wydawane na podstawie informacji zawartych w Krajowym Rejestrze Karnym. Według ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym znajdują się tam dane o:
- prawomocnie skazanych za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe;
- osobach, przeciwko którym warunkowo umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe;
- prawomocnie skazanych przez sądy państw obcych;
- osobach, przeciwko którym prawomocnie umorzono postępowanie karne w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe na podstawie amnestii;
- osobach, wobec których prawomocnie orzeczono środki zabezpieczające w sprawach o przestępstwa lub przestępstwa skarbowe;
- nieletnich;
- prawomocnie skazanych za wykroczenia na karę aresztu;
- poszukiwanych listem gończym;
- tymczasowo aresztowanych;
- nieletnich umieszczonych w schroniskach dla nieletnich.
Dostęp do informacji gromadzonych w Krajowym Rejestrze Karnym, a więc możliwość sprawdzenia danych na swój temat ma każda osoba fizyczna i każdy podmiot zbiorowy np. spółka osobowa lub kapitałowa.
Podmiot zbiorowy może sprawdzić informacje o członkach swoich organów, czyli zarządu lub swoich pracowników. W takiej sytuacji spółka, składając wniosek, musi podać podstawę prawną do otrzymania zaświadczenia o niekaralności.
Kiedy potrzebne jest zaświadczenie o niekaralności?
O zaświadczeniu o niekaralności można mówić na ogół w dwóch przypadkach:
1. Kiedy spółka bierze udział w przetargu lub przy staraniu się o koncesję, gdzie zachodzi potrzeba wykazania, że członkowie organów spółki nie byli karani.
2. Gdy osoba starająca się o wydanie zaświadczenia stara się o pracę na stanowisku, które wymaga niekaralności.
W tym drugim przypadku mamy do czynienia z wybranymi profesjami, czyli zawodami zaufania publicznego. Osoby pracujące na stanowiskach związanych ze służbą społeczną lub pracą z dziećmi muszą mieć nieposzlakowaną opinię. W jakich zawodach potrzebny będzie dokument o niekaralności. Jest to:
- nauczyciel,
- sędzia,
- komornik,
- prokurator,
- policjant,
- pracownik straży granicznej,
- agent celny,
- pracownik kontroli skarbowej,
- detektyw,
- licencjonowany pracownik ochrony,
- doradca skarbowy,
- pracownik przedszkola,
- pracownik samorządowy,
- wychowawca kolonijny,
- pilot wycieczek.
Mimo posiadania odpowiednich kwalifikacji w powyższych zawodach brak uzyskanego zaświadczenia będzie przeszkodą w podjęciu takiego zajęcia.
Może Cię zainteresować artykuł: Najbardziej poważane zawody – ranking zawodów cieszących się uznaniem
Jak uzyskać zaświadczenie o niekaralności?
Osoba, która chce uzyskać zaświadczenie o niekaralności na podstawie informacji z Krajowego Rejestru Karnego ma do wyboru trzy możliwości. Można to zrobić:
- listownie,
- elektronicznie,
- w sądzie – w punkcie informacyjnym (osobiście lub przez pełnomocnika).
Sposób pozyskania dokumentu zależy od indywidualnych potrzeb, jednak trzeba pamiętać, że poszczególne metody różnią się pod względem opłaty za wydanie zaświadczenia.
1. Zaświadczenie o niekaralności przez Internet
Zaświadczenie o niekaralności najwygodniej jest uzyskać przez Internet, ponieważ wniosek można złożyć w dowolnym miejscu i czasie. Warunkiem skorzystania z tej metody jest jednak założenie konta na e-Platformie KRK, a także posiadanie certyfikatu kwalifikowanego albo Profilu Zaufanego. Jest to wymagane do potwierdzenia tożsamości.
Aby uzyskać zaświadczenie przez Internet, należy więc założyć konto na stronie e-Platforma Krajowego Rejestru Karnego. Następnie logując się, zyskujemy możliwość złożenia wniosku o udzielenie informacji o osobie.
Zaświadczenie o niekaralności wydane za pomocą systemu Krajowego Rejestru Karnego i podpisane bezpiecznym podpisem elektronicznym ma formę pliku XML. Nie trzeba go drukować, ponieważ jego uważność uznawana jest tylko w wersji elektronicznej i takiej należy używać. Wystarczy zapisać plik na dysku USB lub płycie CD, a następnie przekazać pracodawcy.
Zaświadczenie otrzymuje się w ciągu 10 dni kalendarzowych (liczonych od następnego dnia od dnia złożenia wniosku).
Kwestię przekazywania informacji za pomocą systemu dostępnego przez Internet reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 kwietnia 2021 r. w sprawie sposobu i trybu udzielania informacji o osobach oraz o podmiotach zbiorowych z Krajowego Rejestru Karnego, udzielanych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, sposobu zakładania konta użytkownika i konta instytucjonalnego dla informacji udzielanych na zapytanie lub wniosek oraz zakresu informacji o osobie, lub o podmiocie zbiorowym udzielanej na żądanie.
2. Zaświadczenie o niekaralności w punkcie informacyjnym
W tym wypadku wniosek można złożyć osobiście albo przez pełnomocnika. Aby to zrobić, należy pobrać i wypełnić wniosek o zapytanie o udzielenie informacji o osobie. Następnie trzeba zapłacić za wydanie dokumentu. Wypełniony wniosek wraz z potwierdzeniem płatności składa się w dowolnym Punkcie Informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego, które znajdują się przy sądach powszechnych lub w Biurze Informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego (ul. Czerniakowska 100, 00-454 Warszawa).
Osobista wizyta w punkcie lub biurze wymaga okazania dokumentu tożsamości np. w formie dowodu osobistego lub paszportu. Wniosek można złożyć przy pomocy pełnomocnika. Najlepiej, gdy dysponuje on pełnomocnictwem, w którym wskazano, że taka osoba może złożyć wniosek i odebrać zaświadczenie w imieniu zainteresowanego.
Informację o tym, kiedy zaświadczenie o niekaralności będzie gotowe, otrzymasz od wybranego punktu informacyjnego podczas składania wniosku. W wyjątkowych sytuacjach data odbioru dokumentu może być wskazana później, jednak maksymalnie w ciągu 7 dni od złożenia wniosku.
3. Zaświadczenie o niekaralności przesłane listownie
W przypadku braku możliwości przesłania wniosku internetowo lub przekazania go osobiście, istnieje możliwość wysyłki pisma listownie. Jest to podobna procedura jak w przypadku wizyty w placówce.
Należy najpierw pobrać i wypełnić zapytanie o udzielenie informacji o osobie, następnie zapłacić za wydanie informacji, a na końcu przesłać te dokumenty pocztą na adres Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego albo do wybranego punktu informacyjnego. Urząd wyśle zaświadczenie w ciągu 7 dni od otrzymania wniosku.
Zaświadczenie o niekaralności w języku obcym
Zaświadczenie o niekaralności jest potrzebne do podjęcia wybranych zawodów również za granicą. W przypadku osoby, która wyjeżdża poza granicę kraju lub aplikuje na stanowisko zagraniczne, niezbędne jest uzyskanie dokumentu w języku angielskim lub w innym języku obcym. Jak go zdobyć?
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1191 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie promowania swobodnego przepływu obywateli poprzez uproszczenie wymogów dotyczących przedkładania określonych dokumentów urzędowych w Unii Europejskiej i zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1024/2012, sprawiło, że od dnia 16 lutego 2019 roku możliwe jest składanie wniosku o wydanie wielojęzycznego standardowego formularza jako załącznika do zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.
Wydanie formularza wielojęzycznego
Formularz przeznaczony jest dla obywateli polskich i jest wydawany na wniosek osoby zainteresowanej, informując o niefigurowaniu danych tej osoby w Kartotece karnej Krajowego Rejestru Karnego. O formularz można wnioskować w podobny sposób jak w przypadku zaświadczenia o niekaralności w języku polskim, a więc przez system internetowy lub osobiście (ewentualnie przez pełnomocnika) w biurze informacyjnym i w punktach informacyjnych.
Wielojęzyczny standardowy formularz jest jedynie tłumaczeniem pomocniczym wydanego zaświadczenia na konkretny język urzędowy Unii Europejskiej. W sytuacji, gdy potrzebne jest tłumaczenie na inny język, może być ono wykonane wyłącznie przez tłumacza przysięgłego na zlecenie samej osoby zainteresowanej.
Wniosek o wydanie formularza wielojęzycznego można złożyć podczas składania wniosku o wydanie zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego lub już po jego wydaniu. Takie pismo w zależności od czasu złożenia (przy składaniu wniosku o zaświadczenie o niekaralności lub po jego wydaniu) może różnić się pod względem wymaganych danych, jednak potrzebne są tu podstawowe informacje takie jak:
- imię i nazwisko osoby składającej wniosek;
- numer PESEL;
- wskazanie wybranego języka urzędowego UE, w jakim, obok języka polskiego, ma być sporządzony wielojęzyczny formularz;
- adres do korespondencji osoby składającej wniosek;
- dowód wniesienia opłaty za wydanie formularza;
- określenie nazwy lub rodzaju dokumentu urzędowego, do którego ma być załączony wielojęzyczny formularz (w przypadku KRK to zaświadczenie o niekaralności);
- imię i nazwisko osoby, o której informuje zaświadczenie o niekaralności, do którego będzie dołączony wielojęzyczny formularz.
Sprawdź również: Praca za granicą – jak wybrać najlepszy kierunek? Poznaj 4 najważniejsze czynniki!
Zaświadczenie o niekaralności – opłata
Kwoty, jakie należy uregulować za wydanie zaświadczenia o niekaralności w zależności od konkretnej metody składania wniosku nieznacznie się od siebie różnią.
W sytuacji, gdy składasz wniosek przez Internet, trzeba zapłacić 20 zł. Kwotę uregulować można wyłącznie przez system e-KRK.
Gdy wniosek składany jest osobiście lub listownie, opłata wynosi 30 zł. W kwestii jej uregulowania istnieje wiele możliwości:
- zapłata gotówką w kasie Ministerstwa Sprawiedliwości (ul. Czerniakowska 100 w Warszawie);
- zapłata gotówką w kasie dowolnego sądu;
- zapłata za pomocą znaków opłaty sądowej, które można kupić w kasie sądu;
- przelew na konto Ministerstwa Sprawiedliwości – w tytule przelewu (również przelewów zagranicznych) skierowanego do instytucji odpowiedzialnej za cały proces, którą jest Ministerstwo Sprawiedliwości, należy podać imię i nazwisko osoby, której ma dotyczyć zaświadczenie i datę, która jest wskazana we wniosku jako data wystawienia (data we wniosku musi być taka sama jak data w tytule przelewu).
Warto tu również wymienić, że opłata za wydanie formularza wielojęzycznego wynosi 17 zł.
Szukasz pracy w Gdyni? Wejdź na GoWork.pl i sprawdź najnowsze ogłoszenia!
Kto nie musi płacić za wydanie zaświadczenia o niekaralności?
W pewnych sytuacjach nie trzeba uiścić opłaty za wydanie zaświadczenia o niekaralności. Dotyczy to wolontariuszy, którzy chcą zostać wychowawcą lub kierownikiem obozu czy kolonii dla dzieci i młodzieży. Należy wtedy dołączyć do składanego wniosku pismo od organizatora, który potwierdzi zaistnienie takiej sytuacji.
