Pomoc od państwa przysługuje w różnych sytuacjach, również tych związanych z niezdolnością do pracy lub po osiągnięciu określonego wieku. Jednym z udzielanych świadczeń jest dodatek pielęgnacyjny. Sprawdzamy, jaka jest kwota takiego wsparcia i czym różni się od zasiłku pielęgnacyjnego.
Regulacje prawne, które dotyczą sposobu, w jaki przyznawany jest dodatek pielęgnacyjny, znajdziemy w ustawie dotyczącej emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wsparcie w takiej formie ma nieco podwyższyć kwotę świadczeń niezbędnych do opłacenia kosztów życia. Komu przysługuje dodatek pielęgnacyjny? Jak go uzyskać? Czy dodatek pielęgnacyjny to to samo co zasiłek pielęgnacyjny? Na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Dodatek pielęgnacyjny – co to jest?
Dodatek pielęgnacyjny jest wsparciem finansowym wypłacanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jest on przekazywany co miesiąc wraz z przysługującą świadczeniobiorcy emeryturą lub rentą.
Sposób, w jaki jest przyznany dodatek pielęgnacyjny oraz wysokość wypłacanego świadczenia regulują przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Komu przysługuje dodatek pielęgnacyjny?
Zgodnie z art. 75 powyższej ustawy, dodatek pielęgnacyjny przysługuje:
osobom uprawnionym do emerytury lub renty, jednak tylko w przypadku, jeżeli świadczeniobiorca jest uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji;
osobie, która ukończyła 75 lat życia.
Całkowita niezdolność do pracy
O ile próg związany z wiekiem jest jasny, o tyle warunek całkowitej niezdolności do pracy wymaga dokładniejszego wyjaśnienia.
Według przepisów całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Ogólne zasady wskazują, że orzeczenie można uzyskać na okres do 5 lat. Jednak osoby całkowicie niezdolne do pracy mogą również uzyskać orzeczenie na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.
Co więcej, zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie jest przeszkodą do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy.
Oceny niezdolności do pracy jej stopnia, daty powstania, przewidywanego okresu niezdolności, związku z określonymi okolicznościami dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Osoba zainteresowana ma prawo zgłosić sprzeciw wobec wydanego orzeczenia do komisji lekarskiej ZUS w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego dokumentu.
Niezdolność do samodzielnej egzystencji
Wyjaśnieniem pojęcia niezdolności do samodzielnej egzystencji jest art. 13 ust. 5 ustawy emerytalnej, w którym wskazano, że:
„W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji”.
Jeśli chodzi wskazane w ustawie potrzeby życiowe, chodzi nie tylko o potrzeby fizjologiczne, możliwość poruszania się, utrzymanie higieny osobistej, czy odżywianie i przygotowywanie posiłków, ale także wsparcie w załatwianiu wielu innych spraw typu robienie zakupów, opłacanie rachunków, wizyty u lekarza, prace porządkowe.
Kto nie może uzyskać dodatku pielęgnacyjnego?
W art. 75 ust. 4 określono również wyjątki względem osób pobierających emeryturę lub rentę, w których nie jest możliwe wypłacenie świadczenia. Zgodnie z jego treścią:
„Osobie uprawnionej do emerytury lub renty przebywającej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje, chyba że przebywa poza tą placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu”.
Szukasz pracy w Lublinie? Wejdź na GoWork.pl i znajdź najlepszą ofertę już teraz!
Ile wynosi kwota dodatku pielęgnacyjnego?
Ustawa regulująca kwoty dodatku pielęgnacyjnego wskazuje, że obecna kwota dodatku pielęgnacyjnego wynosi 294,39 zł miesięcznie. Jej wysokość podlega zmianom realizowanym przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja.
Jak można uzyskać dodatek pielęgnacyjny?
Ze względu na to, że za wypłatę dodatku pielęgnacyjnego odpowiedzialny jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, właśnie do tej instytucji należy kierować niezbędne dokumenty.
Warto podkreślić, że w przypadku osób, które ukończyły 75 lat, nie jest wymagane złożenie wniosku i zaświadczenia o stanie zdrowia. ZUS przyznaje wobec tej grupy prawo do dodatku pielęgnacyjnego z urzędu, podnosząc o kwotę świadczenia comiesięczną emeryturę.
Niezbędne dokumenty
Osoby niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji powinny przekazać do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych niezbędne dokumenty, czyli:
wniosek o przyznanie dodatku pielęgnacyjnego;
zaświadczenie o aktualnym stanie zdrowia na druku OL-9, który jest dostępny na stronie internetowej ZUS (zaświadczenie wypełnia lekarz prowadzący nie później niż miesiąc przed dniem, w którym składa się wniosek o dodatek);
dokumentacja medyczna lub inne dokumenty, które są istotne pod względem wydania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji.
Wniosek można złożyć osobiście lub przez pełnomocnika w oddziale ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu), a także w formie korespondencyjnej wysyłając list pocztą.
Decyzja w sprawie wydania dodatku pielęgnacyjnego
Po złożeniu dokumentów wniosek o dodatek pielęgnacyjny rozpatruje jednostka organizacyjna ZUS właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej lub jednostka organizacyjna Zakładu wyznaczona przez Prezesa ZUS.
Po przeanalizowaniu wszystkich przesłanych dokumentów, czyli wniosku i załączonej dokumentacji oraz ewentualnym przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego (uzyskania dodatkowych wyjaśnień, uzupełnienia dokumentacji, uzyskania potwierdzenia okresów ubezpieczenia) ZUS wydaje decyzję w ciągu 30 dni, informując o niej osobę zainteresowaną.
W przypadku wydania negatywnej opinii o przyznaniu dodatku pielęgnacyjnego osoba zainteresowana ma prawo do złożenia odwołania do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, w czasie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Należy je wnieść pisemnie lub ustnie do protokołu do placówki ZUS, która wydała decyzję. Procedura odwoławcza jest wolna od opłat.
Dodatek pielęgnacyjny a zasiłek pielęgnacyjny
Omawiając temat dodatku pielęgnacyjnego nie można nie wspomnieć, że jest to inne świadczenie niż zasiłek pielęgnacyjny. Przyznaje się je bowiem w różnych okolicznościach. Co więcej, dodatku i zasiłku pielęgnacyjnego nie można pobierać jednocześnie. Poniżej porównujemy zasady obu świadczeń.
Czym jest zasiłek pielęgnacyjny?
Zasiłek pielęgnacyjny zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych jest świadczeniem przyznawanym na częściowe pokrycie wydatków związanych z pojawiającej się konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w wyniku niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Treść przepisów wskazuje, że zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
1) niepełnosprawnemu dziecku;
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) osobie, która ukończyła 75 lat.
Świadczenie może być również wypłacane osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia.
Kto nie jest uprawniony do takiego świadczenia? Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. Co więcej, wyklucza możliwość otrzymania zasiłku przez wyżej wymienione grupy w przypadku, gdy członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tej osoby, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej (art. 16 ust. 5a ustawy o świadczeniach rodzinnych).
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie.
Różnice między dodatkiem a zasiłkiem pielęgnacyjnym
Poza kwotą świadczenia, dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny mają kilka różnic:
1) Za wypłatę dodatku pielęgnacyjnego odpowiada ZUS, a w przypadku zasiłku pielęgnacyjnego ośrodek pomocy społecznej lub inna jednostka organizacyjna gminy.
2) Uzyskanie dodatku jest możliwe wyłącznie z orzeczeniem ZUS. Zasiłek jest przyznawany na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności (oprócz osób, które ukończyły 75 lat).
3) W przypadku osób, które ukończyły 75 lat, dodatek pielęgnacyjny wypłacany jest z urzędu. Aby uzyskać zasiłek, wymagane jest złożenie wniosku.
