Kwota wolna od podatku to temat niezwykle dla Polaków istotny – tym chętniej dyskutowany, czym bliżej jest do corocznego rozliczenia PIT. Wysokość kwoty wolnej od podatku bezpośrednio wpływać będzie na zarobki niemalże każdego z nas, umniejszając poziom należności, które będziemy musieli wpłacić na rzecz Urzędu Skarbowego.
Czym dokładnie jest kwota wolna od podatku? Ile wynosi i jaka jest szansa na jej podniesienie w najbliższym roku podatkowym? Kogo dotyczy kwota wolna od podatku? Czym jest kwota zmniejszająca podatek? Jak uniknąć drugiego progu podatkowego? Jak rozliczyć PIT? O jakich innych ulgach warto pamiętać rozliczając się z Urzędem Skarbowym? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.
Kwota wolna od podatku – co to znaczy?
Podatek dochodowy jest jednym z podstawowych obciążeń fiskalnych, z którym spotkać się możemy zasadniczo we wszystkich systemach podatkowych świata. Konieczność opłacenia podatku dochodowego dotyczy każdego z nas, choć różnić może się stawka podatku i rodzaj ulg z których możemy skorzystać.
Kwota wolna od podatku dotyczy niemalże wszystkich podatników – o wyjątkach będziesz mógł przeczytać niżej. Co do zasady jednak, jeżeli jesteś osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, to z całą pewnością możesz i powinieneś skorzystać z kwoty wolnej od podatku, tym samym otrzymując od fiskusa należny Ci zwrot podatku – którego wysokość uzależniona jest od Twoich zarobków.
Czym jest kwota wolna od podatku? Jest to ustawowo określona kwota pieniędzy, która nie jest objęta koniecznością zapłacenia podatku dochodowego (nawet jeżeli podatnik jest objęty podatkiem dochodowym). Jeżeli roczne zarobki danego podmiotu są niższe od wysokości kwoty wolnej od podatku, to oznacza to, że taka osoba nie zapłaci podatku dochodowego. Jeżeli zaś są wyższe, to podatek dochodowy będzie zobowiązana zapłacić wyłącznie od „nadwyżki” dochodu.
Opisywany tutaj system jest właściwy dla skali podatkowej, która w swoim zamyśle ma chronić osoby najbiedniejsze od uiszczania na rzecz Skarbu Państwa nazbyt dużych kwot pieniędzy. Trzeba jednak pamiętać, że bez względu na wysokość wymaganych przez Urząd Skarbowy zobowiązań (lub nawet ich brak) każdorazowo będziemy obowiązani do wypełnienia właściwej deklaracji podatkowej.
Ile wynosi kwota wolna od podatku w 2024?
Wysokość kwoty wolnej od podatku jest w Polsce co jakiś czas szeroko dyskutowana w przestrzeni publicznej. Apogeum dysput przypada zwykle na okres przedwyborczy, gdzie rozmaite partie prześcigają się w obietnicach, często obiecując podwyższenie kwoty wolnej od podatku. Podobnie rzecz się miała przy okazji ostatnich elekcji i podobny był jej rezultat – zamiast podwyżek rozłożone ręce i cyniczne uśmiechy.
Aktualnie kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł. Kwoty wolnej od podatku nie można się zrzec ani pominąć w swoim rozliczeniu rocznym – nie można jednak również odprowadzać na konto Urzędu Skarbowego mniejszych zaliczek czy pomijać ich w sytuacji, w której mamy świadomość, że nasze roczne zarobki nie przekroczą wyżej wymienionej kwoty. W przypadku nadpłaty, Urząd Skarbowy zwróci nam należności po danym okresie rozliczeniowym.
Podwyższenie kwoty wolnej od podatku dochodowego – kiedy?
Jak już wspominaliśmy wyżej, podwyższenie kwoty wolnej od podatku było elementem programu większości partii startujących w uprzednich wyborach. Podniesienie kwoty wolnej oferowała również zwycięska Koalicja Obywatelska.
Zgodnie z obietnicami Donalda Tuska ujętymi w programie „100 Konkretów„, kwota wolna od podatku w 2024 roku miała wynieść 60 000 złotych, a więc dwukrotnie więcej niż ma to miejsce dziś. Jak jednak mogliśmy się dowiedzieć od wielu przedstawicieli koalicji rządzącej, jedyne co się zwiększy to nie kwota wolna od podatku, a liczba niespełnionych obietnic polityków i oszukanych przez nich Polaków.
Kogo dotyczy kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku dotyczy wszystkich podatników rozliczających przychody wykazywane w deklaracji PIT-36 lub PIT-37, a więc według skali podatkowej. Dotyczy to zarówno osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i wielu osób czerpiących zyski z działalności gospodarczej.
Niemniej, z kwoty wolnej od podatku nie mogą skorzystać wszyscy. Nie dają do niej prawa dochody zwolnione z opodatkowania ex officio oraz i pozostałe formy opodatkowania (z wyjątkiem opisywanej skali podatkowej). Wobec tego, jeżeli opłacasz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28), podatek liniowy (PIT-36L), podatek od kapitałów pieniężnych (PIT-38), lub podatek od zbycia nieruchomości (PIT-39), to nie możesz skorzystać z kwoty wolnej od podatku.
Jeszcze do niedawna z kwoty wolnej od podatku nie mogły korzystać osoby pracujące na umowach, które były rozliczane ryczałtowo – chodzi tu o umowy zlecenie czy umowy o dzieło. Szczęśliwie, w myśl przeprowadzonych nowelizacji przepisów, od bieżącego roku przepisy o kwocie wolnej dotyczą również takich podatników.
Kwota wolna od podatku – brutto czy netto?
Pytaniem niezwykle często zadawanym przez podatników jest to, czy kwota wolna od podatku podawana jest jako kwota brutto zarobków, czy kwota netto. W dużym uproszczeniu można byłoby uznać, że chodzi o dochód netto, jednak nie jest to do końca precyzyjne
Co do zasady, dochód podatnika właściwy dla odliczenia kwoty wolnej od podatku to jego przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu – i właśnie tak należy zapatrywać się na tę sprawę, bo będąc w pełni dokładnym, nie jest to ani dochód brutto, ani dochód netto.
Wynagrodzenie brutto podatnika składa się bowiem z pięciu elementów, które odciągane są przez pracodawcę: są to ubezpieczenia społeczne (emerytalne, chorobowe i rentowe), składka zdrowotna i właśnie zaliczka na podatek dochodowy. Cała „piątka” jest odciągana z naszej wypłaty przed ustaleniem podstawy do odliczenia kwoty wolnej, jednak zaliczka na podatek dochodowy zostanie nam zwrócona w pełni lub częściowo, zależnie od całości zarobionych w danym roku podatkowym pieniędzy.
Kwota wolna od podatku a kwota zmniejszająca podatek – różnice
Osoby które wkrótce zapłacą podatek dochodowy powinny pamiętać, że kwota wolna od podatku nie jest jedyną okolicznością ustawową zmniejszającą podatek należny do uiszczenia. Inną z nich jest właśnie kwota zmniejszająca podatek. Wbrew podobnej nazwie, są to dwie różne rzeczy.
Kwota zmniejszająca podatek jest równa procentowej wartości podatku dochodowego, a podstawę dla jej obliczenia stanowi kwota wolna od podatku. Wynika stąd zatem, że skoro PIT wynosi 12%, a kwota wolna od podatku wynosi 30 000 złotych, to kwota zmniejszająca podatek jest równa 3 600 złotych. Należy pamiętać o odliczeniu jej od łącznej należności, jakiej wymagać od nas będzie Urząd Skarbowy.
Formularz PIT-2, czyli kwota zmniejszająca podatek jako część wynagrodzenia
Kwota zmniejszająca podatek nie musi stanowić części zaliczki na podatek dochodowy, jaką w Twoim imieniu co miesiąc odprowadza za Ciebie Twój pracodawca. Zamiast tego może ona co miesiąc zasilać Twoje konto.
W tym celu musisz złożyć na ręce swojego pracodawcy formularz PIT-2, wobec którego nie będzie on stosował kwoty zmniejszającej podatek przekazując zaliczkę na podatek do Urzędu. Siłą rzeczy, Twoja wypłata zwiększy się wówczas o 300 złotych miesięcznie (co wynika z podzielenia kwoty rocznej – 3 600 złotych – na dwanaście miesięcy kalendarzowych).
Niemniej, nie jest to wymóg konieczny. Jeżeli nie złożyć formularza PIT-2, to Twoje pieniądze nie przepadną. Otrzymasz je z powrotem w pierwszym kwartale przyszłego roku, w ramach zwrotu podatku. Naturalnie, złożony formularz PIT-2 wyklucza uwzględnienie kwoty zmniejszającej podatek w Twoim rozliczeniu rocznym.
Drugi próg podatkowy a kwota wolna od podatku
Kwestia różnorodnych progów podatkowych na skali podatkowej spędza sen z powiek niejednego ciężko pracującego na sukces Polaka – szczególnie gdy grozi nam widmo wpadnięcia w drugi próg podatkowy.
Wówczas stawka podatku dochodowego od dochodu wyższego niż 120 000 złotych rocznie będzie wynosić aż 32%. Kwota wolna od podatku na szczęście nadal będzie znajdowała swoje zastosowanie, jednak tak wysoki poziom opodatkowania jest dla wielu osób nie do przyjęcia. Nie jest więc niczym dziwnym fakt, że szukają one sposobów na uniknięcie drugiego progu podatkowego.
Jak ominąć drugi próg podatkowy?
Zdecydowanie najpopularniejszym ze sposobów na ominięcie drugiego progu podatkowego jest wspólne rozliczenie z małżonkiem. Wówczas progi podatkowe sumują się, wobec czego łączne dochody małżeństwa musiałyby przekroczyć 240 000 złotych by dochody zostały opodatkowane 32% daniną.
Inną z możliwości jest założenie własnej działalności gospodarczej i przejście na pracę na kontrakcie B2B. Póki co jest to legalna opcja, choć politycy lewicowi coraz śmielej starają się o zabranie Polakom tej możliwości sugerując, że omijanie drugiego progu podatkowego jest nieuczciwe. Wobec tego trwają intensywne prace na wprowadzeniem tzw. „testu przedsiębiorcy„, którego zadaniem jest ograniczenie liczby jednoosobowych działalności gospodarczych funkcjonujących w porozumieniu z innym przedsiębiorstwem.
Trzeba jedynie pamiętać o fakcie, że przechodząc na współpracę B2B będziemy musieli samodzielnie opłacać wszelkie ubezpieczenia społeczne i prowadzić księgowość – osobiście lub w porozumieniu z biurem rachunkowym. Ponadto, jeżeli zdecydujemy się na opłacanie podatku liniowego (co jest bezpośrednią konsekwencją przyczyn naszej decyzji), to kwota wolna od podatku nie będzie nas obowiązywać.
Z jakich ulg podatkowych można skorzystać oprócz kwoty wolnej od podatku?
Oprócz kwoty zmniejszającej podatek i kwoty wolnej od podatku, istnieje także szereg ulg podatkowych, dzięki którym możemy w sposób wyraźny zmniejszyć należności, jakich wymagać od nas będzie Urząd Skarbowy. Co można odliczyć od podatku w 2024 roku? Oto lista:
Darowizny:
Darowizna na cele kultu religijnego,
Darowizna na cele charytatywno-opiekuńcze,
Darowizna na organizacje pożytku publicznego,
Darowizna na cele edukacji zawodowej,
Darowizna na rzecz walki z COVID-19,
Darowizna w postaci sprzętu komputerowego przekazana placówkom oświatowym lub organizacjom pożytku publicznego.
Zdrowie:
Ulga na leki,
Ulga rehabilitacyjna (w tym: ulga na sprzęt rehabilitacyjny i ulga na samochód),
Ulga dla krwiodawców.
Finanse i emerytury:
Wpłaty na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego)
Składki ZUS,
Zwrot nienależnych świadczeń,
„Ulga na złe długi” (uniknięcie podatku za nieopłacone przez kontrahentów faktury),
Odliczenie straty podatkowej (dla przedsiębiorców),
Ulga na badania i rozwój (dla przedsiębiorców).
Pozostałe:
Ulga termomodernizacyjna,
Ulga na Internet,
Ulga prorodzinna („ulga na dzieci”,
ulga za pracę za granicą (ulga abolicyjna),
ulga z tytułu opłaconych składek zdrowotnych.
Kwota wolna od podatku – jak rozliczyć PIT?
Obowiązkowe składanie deklaracji podatkowych będzie miało miejsce już niedługo. Wszystkich formalności można dopełnić między 15 lutego 2024 a 30 kwietnia 2024. Możemy to zrobić osobiście wybierając się do siedziby właściwego dla nas Urzędu Skarbowego lub za pośrednictwem poczty.
Niemniej, zdecydowanie najkorzystniejszą z opcji w tym zakresie przedstawia skorzystanie z dobrodziejstw internetu, a więc w tym przypadku z dedykowanej strony rządowej Twój e-PIT. Rozliczając się w ten sposób możemy liczyć na szybki zwrot podatku i bezproblemowe załatwienie formalności w przeciągu kilku kliknięć.
W odpowiednim czasie na wyżej wymienionej stronie powinny znaleźć się wszystkie niezbędne dokumenty, a jeżeli będziemy chcieli wprowadzić coś od siebie lub dodać jakieś zmiany, to będziemy mogli zrobić to w sposób intuicyjny. Na stronie Urzędu naliczone już będą podstawowe, przysługujące wszystkim ulgi (dotyczy kwoty zmniejszającej podatek i kwoty wolnej od podatku).
O corocznym rozliczeniu podatkowym należy pamiętać niezależnie od kwoty dochodu – nawet jeżeli jest ona niższa niż kwota wolna od podatku, lub w danym roku podatkowym nie osiągnęliśmy żadnych dochodów, to jesteśmy zobowiązani do wypełnienia stosownej deklaracji.
Polecany artykuł: Kwota wolna od podatku i kwota zmniejszająca podatek w 2024 roku: co się zmieni? | Konsultacje Podatkowe Małgorzata Kardas-Gołębiowska
https://kancelaria-golebiowska.com.pl/kwota-wolna-od-podatku-w-2024-r/
