Jak zostać psychologiem? Oprócz odpowiedniego wykształcenia trzeba mieć też predyspozycje. Nie każdy wyuczony i doświadczony doktor będzie psychologiem. Jak więc zostać dobrym psychologiem?
Psychologia to w pewnym sensie nauka o duszy. Co to oznacza? Że psychologia zajmuje się tym, co siedzi w naszych głowach. Jednak nie korzysta z rezonansów i tomografów tylko z… rozmowy! Tylko tyle i aż tyle. W dzisiejszych czasach coraz odważniej mówimy w przestrzeni publicznej o psychologach, psychiatrach i terapiach, czyli ogólnie o zdrowiu psychicznym.
Kiedyś był to temat tabu, a wszyscy, którzy wykazywali oznaki choroby psychicznej lub problemy natury psychicznej byli od razu zamykani w szpitalach psychiatrycznych. Na szczęście dzisiaj już temat uczęszczania na psychoterapię, temat depresji, zaburzeń lękowych i innych chorób mających oddziaływanie na psychikę człowieka jest coraz częściej poruszany w przestrzeni publicznej. Mimo że nie został on do końca odczarowany to jednak znacznie łatwiej o tym rozmawiać, a w konsekwencji znaleźć odpowiednią pomoc. Jak wygląda zawód psychologa? Czym zajmuje się psycholog? I na czym polega praca psychologa?
Kim jest psycholog?
Psycholog nie jest lekarzem. To najważniejsza cecha odróżniająca go psychiatry. Psycholog to specjalista, który pomoże Ci uporządkować relację pomiędzy Tobą a otoczeniem, innymi ludźmi i własną przeszłością. Zajmuje się on procesami zachodzącymi w ludzkiej psychice, analizuje je i pomaga swoim pacjentom się z nimi uporać lub przezwyciężyć ich schematyczność. Jeśli dodatkowo psycholog posiada uprawnienia do prowadzenia psychoterapii, może on przy pomocy psychoterapii pomagać także osobom z zaburzeniami psychicznymi oraz z problemami natury psychicznej.
Należy pamiętać, że psycholog to nie psychiatra. Psychiatra to lekarz po wykształceniu medycznym. Ma on uprawnienia między innymi do przepisywania farmakoterapii i wystawiania recept. Takiego prawa nie ma natomiast psycholog. W ustawie o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów znajdują się dokładne wytyczne, czym zajmuje się psycholog:
Wykonywanie zawodu psychologa polega na świadczeniu usług psychologicznych, a w szczególności na:
1)diagnozie psychologicznej;2)opiniowaniu;3)orzekaniu, o ile przepisy odrębne tak stanowią;4)psychoterapii;5)udzielaniu pomocy psychologicznej.2. Za wykonywanie zawodu psychologa uważa się także prowadzenie przez psychologa badań naukowych w dziedzinie psychologii lub działalność dydaktyczną w tym zakresie.
Praca psychologa — na czym polega?
Praca psychologa jest niezwykle ważna, a świadomość społeczeństwa o tym jak wygląda zawód psychologa, ciągle rośnie. To bardzo dobre znaki, ponieważ społeczność, która potrafi przyznać się i zaakceptować choroby, również te związane z psychiką człowieka, ma znaczne szanse na wprowadzenie istotnych zmian, które systematycznie niwelować będą te choroby.
Zawód psychologa polega w dużej mierze na pomocy drugiemu człowiekowi. Czasami sami nie zdajemy sobie sprawy, że trapią nas nieprzepracowane traumy lub problemy emocjonalne. Dzięki rozmowie z psychologiem jesteśmy w stanie dowiedzieć się o zakamarkach własnej duszy, o których często nie mamy pojęcia. Rozmowa z psychologiem klinicznym polega w dużej mierze na tym, że pacjent mówi, a psycholog słucha. Jednak nie jest to takie proste, jakby się mogło wydawać na pierwszy rzut oka. Często do psychologa przychodzą ludzie, których możemy określić mianem „kruchych emocjonalnie”. Niewprawiony słuchacz, może nawet nieświadomie poczynić tak duże rany emocjonalne w pacjencie, że ciężko później będzie to wyprostować. Dlatego właśnie tak istotny jest zawód psychologa.
Z zawodem psychologa wiąże się więc ogromna odpowiedzialność. Dodatkowo warto zaznaczyć, że zadaniem psychologa nie jest rozwiązanie naszych problemów, ale wskazanie ich źródła. Rozwiązanie leży po stronie pacjenta i to on decyduje, czy i jakie kroki podjąć, aby sobie z nim poradzić. Z racji tego, że zazwyczaj konsultacje psychologiczne rozciągają się na kilka wizyt, to psycholog ma możliwość poznania źródła zaburzeń i wsparcia pacjenta w jego rozwiązaniu.
Warto także wspomnieć, że psychologia posiada kilka odmian:
- psychologia kliniczna
- psychologia biznesu
- psychologia penitencjarna
- psychologia reklamy
- psychologia sądowa
- psychologia transportu
- psychologia terapii uzależnień
Jak zostać psychologiem?
Aby zostać psychologiem (np. psychologiem klinicznym) konieczne jest ukończenie szkoły wyższej. Studia psychologiczne znajdziesz zarówno na uczelniach państwowych jak i na prywatnych. Dostępne są w dwóch trybach — zaocznym, czyli wieczorowym lub weekendowym oraz stacjonarnym, czyli dziennym. Pierwszy tryb budzi większe zainteresowanie u osób, które mają pracę, dlatego że zajęcia odbywają się wieczorami lub w co drugi weekend miesiąca. Studia zaoczne są jednak płatne, a wysokość czesnego zależna jest od uczelni oraz od kierunku. Większą popularnością cieszą się jednak studia dziennie — są one bezpłatne na uczelniach państwowych, a zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach porannych.
Jeśli chcesz zostać psychologiem (np. psychologiem klinicznym), musisz obronić duplom magistra na koniec 5-letnich, jednolitych studiów magisterskich. Dodatkowo, aby uzyskać prawo wykonywania zawodu, musisz:
- pozytywnie zaliczyć staż zawodowy podyplomowy pod okiem doświadczonego psychologa,
- posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
- władać językiem polskim w stopniu pozwalającym na wykonywanie zawodu psychologa.
Jeśli udało Ci się ukończyć studia, to czas na wybranie specjalizacji. Do przykładowych specjalizacji zaliczamy między innymi psychologię reklamy, psychologię zarządzania i organizacji lub psychologię społeczną.
Studia psychologiczne otwierają także drzwi do wielu kierunków na studiach podyplomowych. Absolwent psychologii zazwyczaj korzysta także z dodatkowej edukacji oferowanej przez studia podyplomowe z dziedziny coachingu lub zarządzania zasobami ludzkimi. Powyżej wspominaliśmy, że psycholog bez odpowiednich uprawnień nie może prowadzić psychoterapii, z racji tego wiele osób po studiach decyduje się na podjęcie nauki w szkołach psychoterapii.
Psychologia: studia
Studia psychologiczne łącza w sobie obszary wiedzy z nauk społecznych, humanistycznych oraz nauk o zdrowiu. Podczas kształcenia zyskasz umiejętności w zakresie metodologii, etyki i teorii w dziedzinie psychologii. Dowiesz się także, jakie są biologiczne podstawy warunkujące pewne zachowania, jak przeprowadzać badania empiryczne i rozwiązywać dylematy etyczne. Ważną umiejętnością, którą również zdobędziesz na studiach, jest stawianie odpowiednich pytań diagnostycznych.
Portal Otouczelnie.pl zebrał podstawy programowe z kilku uczelni i stworzył listę umiejętności, jakimi powinien cechować się każdy absolwent psychologii:
- krytyczna analiza tekstów naukowych dotyczących biologicznych podstaw zachowania się człowieka,
- krytyczne traktowanie danych dotyczących biologicznej sfery życia psychicznego człowieka,
- identyfikowanie dylematów etycznych związanych z praktyką psychologiczną,
- odróżnianie emocji spontanicznych od udawanych,
- prowadzenie badań,
- przewidywanie i wyjaśnianie społecznych zachowań ludzi,
- określanie czynników pomyślnych i czynników ryzyka zakłóceń procesu rozwoju,
- formułowanie problemów i pytań diagnostycznych,
- stosowanie metod pomocy psychologicznej.
Umiejętności te zyskasz dzięki przedmiotom takim jak:
- biologiczne mechanizmy zachowania
- emocje i motywacje
- psychologia różnic indywidualnych
- psychologia kliniczna
- psychologia społeczna
- diagnoza psychologiczna
Warto nadmienić, że psychologia to jeden z tych kierunków, do których trzeba wykazywać pewne predyspozycje. Dobry psycholog może pochwalić się nie tylko dyplomem uczelni wyższej, ale także empatią, umiejętnością słuchania, umiejętnością obserwacji oraz opanowaniem emocjonalnym. Kandydaci na przyszłych psychologów powinni cechować się twardym charakterem, ponieważ przyjdzie im słuchać wielu przykrych i traumatycznych historii. Muszą wtedy być emocjonalną podporą dla swojego pacjenta.
Psychologia: praca
Absolwent psychologii może znaleźć zatrudnienie w domach pomocy społecznej, poradniach zdrowia psychicznego, poradniach psychologicznych lub w szpitalach dla chorych psychicznie. Często psychologów poszukują także w sanatoriach i ośrodkach rehabilitacyjnych. Dodatkowo psycholog kliniczny jest także potrzebny w domach opieki dla osób z różnymi stopniami niepełnosprawności. Swoje miejsce możesz też znaleźć w komisjach w zakresie diagnozowania i orzekania o niepełnosprawności.
Gdy ukończysz szkołę psychoterapii, możesz także podjąć się otwarcia własnej działalności gospodarczej pod postacią prywatnego gabinetu lub nawiązać współpracę z prywatnym ośrodkiem zajmującym się psychoterapią.
Ciężka, a zarazem satysfakcjonująca praca czeka na Ciebie w więzieniach i ośrodkach poprawczych. Resocjalizacja często przynosi wymierne efekty, które są zwieńczeniem Twojego nakładu pracy. Jednak zdarza się, że pomimo pełnego zaangażowania nie uda Ci się naprowadzić więźnia na właściwe tory postępowania, dlatego na tym stanowisku musisz też liczyć się z porażką.
Psychologia otwiera ci także drzwi do wielu innych dziedzin takich jak HR, mediacje, analityka społeczna, reklama, marketing, czy specjalista ds. Public Relations.
Ile zarabia psycholog?
To ile zarabia psycholog, jest ściśle związane z kierunkiem kariery. Jeśli postanowiłeś pozostać przy korzeniach, czyli zajmujesz się psychologią kliniczną w jednym z ośrodków klinicznych, możesz liczyć na wypłatę w okolicach 4 tys. brutto. Warto wspomnieć, że pracując w jednej placówce, możesz także podejmować się praktyki prywatnej i w ten sposób zwiększać swoje comiesięczne wpływy.
Jak podaje portal Wynagrodzenia.pl osoba pracująca na stanowisku psychoterapeuty otrzymuje wynagrodzenie medianowe w wysokości 4292 zł brutto.
Jesli jednak pójdziesz bardziej w stronę psychologii biznesu lub HR-u możesz rozpocząć pracę jako szkoleniowiec lub HR manager. Zarobki z dziale HR są dość wysokie i zazwyczaj na najniższym stanowisku zaczynają się od 4 tys. brutto w zwyż. Dyrektor HR zarabia natomiast około 15 tys. brutto.
W zalezności, którą ściezkę kariery wybierzesz warto miec na uwadze, że zawód psychologa jest dość elatyczny i latwo dostosować umiejętgności do wielu stanowisk, na których konieczny jest kontakt z drugim człowiekiem.