Syndrom ocalałego może dotknąć pracowników, którzy uniknęli zwolnienia z pracy. Chociaż wydaje się, że ten, kogo nie zwolniono, powinien czuć ulgę i spokój, to niestety, bardzo często jest wręcz odwrotnie. Jakie emocje towarzyszą osobom, które uniknęły zwolnienia? Dowiedz się, na czym polega syndrom ocalałego.
Syndrom ocalałego w pracy
Coraz więcej osób w Twojej firmie dostało w ostatnim czasie wypowiedzenie? A może kryzys w spółce jest tak poważny, że ludzie sami odchodzą, bowiem boją się utraty pracy? Wydawać by się mogło, że jeżeli to nie my zostaliśmy zwolnieni, to problemem nas nie dotyczy i nie powinniśmy się martwić, jeżeli sumiennie wykonujemy swoje obowiązki zawodowe. Należy jednak pamiętać, że często współpraca jest zakończona z osobami, które również świetnie radziły sobie na danym stanowisku, a mimo tego, musiały pożegnać się z firmą.
Co czuje osoba, która uniknęła zwolnienia? Z jednej strony pracownik, który zachował swoją posadę, powinien być usatysfakcjonowany i odczuwać ulgę, często jednak jest odwrotnie – zamiast ulgi pracowników dopada syndrom ocalałego. Na czym konkretnie polega i jak rozpoznać ten problem? Psychologia od lat zajmuje się tym zjawiskiem.
Syndrom ocalałego – psychologia
Zwolnienia grupowe zawsze budzą lęk w pracownikach. Jak czuje się ten, którego nie zwolniono? Syndrom ocalałego został opisany po raz pierwszy przez Niederlanda, który opracował to zjawisko na podstawie osób ocalałych z holocaustu i zdefiniował efekty przeżyć obozowych:
- poczucie winy ocalałego,
- chroniczny lęk,
- zakłócenie funkcji intelektualnych,
- zmiany fizjologiczne.
Wielu wybitnych psychologów przez lata pochylało się nad tym zjawiskiem, a najnowsze wyniki badań pokazują, że współcześnie również mamy do czynienia z tym problemem. Syndrom ocaleńca został zaobserwowany u osób, którym udało się zachować posadę w firmie, gdzie w krótkim czasie zwolniono wielu pracowników.
Szukasz nowej pracy na Mazowszu? Odwiedź zakładkę: Praca Radom na GoWork.pl i aplikuj na najciekawsze oferty zatrudnienia dostępne w Twojej okolicy!
Na czym polega syndrom ocalałego?
Praca jest nieodłącznym elementem życia znacznej części społeczeństwa. Wiele osób ceni sobie stałe zatrudnienie i stara się pracować tak, aby pracodawca nie miał im nic do zarzucenia. Niestety czasami firmy planują zwolnienia grupowe i wręczają wypowiedzenia umowy nawet tym, którzy każdego dnia sumiennie pracowali na sukces przedsiębiorstwa.
Jak się czują ci, którym udało się uniknąć zwolnienia? Z jednej strony przysłowiowy kamień powinien spaść im z serca, a z drugiej – obawa przed kolejną falą zwolnień i niepewność, dotycząca przyszłości w danej firmie, sprawia, że trudno im cieszyć się z utrzymanej posady. To właśnie z tych powodów dopada ich syndrom ocalałego.
Jak można czerpać satysfakcję z pracy, kiedy w otoczeniu realizowane są zwolnienia? Życie w lęku przed dostaniem wypowiedzenia od pracodawcy negatywnie wpływa zarówno na samopoczucie, jak i wydajność pracownika. Na czym polega syndrom ocaleńca? Przeprowadzona redukcja personelu może negatywnie odbić się na pracownikach, którzy obserwując, co dzieje się w firmie, zaczynają obawiać się o swoją przyszłość zawodową i tracą motywację do pracy.
Syndrom ocaleńca i lęk przed zwolnieniem
Kiedy okazuje się, że miejsce zatrudnienia wcale nie jest stabilne i widzimy, jak koledzy zza biurka po kolei tracą swoje posady, to zaczynamy żyć w lęku przed zwolnieniem. Wiele osób podświadomie oczekuje chwili, w której, podobnie jak ich byli współpracownicy, dostaną wypowiedzenie. Pracownicy czują przynależność do grupy, która rozpada się, gdy jej członkowie zostają zwolnieni z pracy. Paradoksalnie szczęście, tych, którzy zachowali swoją posadę, przeradza się w syndrom ocaleńca i obawy dotyczące przyszłości w danym przedsiębiorstwie.
Syndrom ocaleńca – objawy
Redukcja etatów, kryzys w firmie czy zwolnienia grupowe mogą negatywnie wpłynąć na samopoczucie pracowników, którym udało się zachować swoją posadę. Jak rozpoznać syndrom ocaleńca? Objawy tego zjawiska odbijają się na jakości pracy i zdrowiu zatrudnionych. Negatywne emocje towarzyszące osobom, którym udało się uniknąć zwolnienia, często biorą górę nad zdrowym rozsądkiem i powodują gorsze samopoczucie. Objawy świadczące o syndromie ocalałego są następujące:
- spadek motywacji,
- wewnętrzne rozdarcie,
- obniżenie samooceny,
- obawa przed nagłym zwolnieniem,
- obniżenie wydajności,
- spadek odporności,
- niechęć do pracodawcy.
Oprócz czynników, które negatywnie wpływają na jakość pracy, pojawiają się również wyrzuty sumienia i obwinianie siebie samego za to, że kolega z zespołu stracił swoją posadę. Długotrwały stres i obawa przed utratą zatrudnienia może skutkować depresją i innymi poważnymi dolegliwościami.
Jak pokonać syndrom ocalałego?
Czujesz, że dopadł cię syndrom ocaleńca? Jeżeli Twoje samopoczucie w ostatnim czasie uległo pogorszeniu z powodu wewnętrznej sytuacji w firmie i za każdym razem idąc do biura, boisz się, że prezes wręczy ci wypowiedzenie, to pora zadbać o własne zdrowie i podjąć odpowiednie kroki. Jak pokonać syndrom ocalałego? Skup się na sobie i własnych potrzebach. Zastanów się, czy miejsce, w którym teraz pracujesz, jest niezastąpione.
Być może warto zacząć przeglądać oferty pracy i samemu odejść z firmy, zamiast żyć w lęku o utratę zatrudnienia. Uaktualnij swoje CV i rozejrzyj się za nową posadą. Jeżeli natomiast zależy ci na obecnym stanowisku, to zadbaj o swoje samopoczucie i skorzystaj z pomocy specjalisty. Być może warto udać się na terapię, która uwolni cię od nadmiaru negatywnych myśli. Pamiętaj, że pomoc psychologa lub psychiatry zagwarantuje szybszy powrót do zdrowia i pozwoli odzyskać ci pełnię energii do działania.
