Czym jest wykres „rybiej ości” i do czego może przydać nam się w organizacji zadań w pracy? Tłumaczymy, czym jest diagram Ishikawy i jak wykorzystać go do celów zawodowych. Wykres Ishikawy – gdzie jest stosowany najczęściej?

Diagram Ishikawy – czym jest wykres „rybiej ości”?

To rodzaj wykresu przyczynowo – skutkowego, nazywany ze względu na swój kształt wykresem „rybiej ości”. Wykres Ishikawy – gdzie jest stosowany najczęściej?

Choć do jego ułożenia potrzebny jest kompetentny zespół, skłonny nie tylko ujawnić prawdziwe źródła problemów, ale i je eliminować, diagram Ishikawy to jeden z najlepszych i najprostszych sposobów na to, jak ustalić przyczynę porażki danego przedsięwzięcia. Przyda się wszędzie tam, gdzie nie mamy miejsca na błędy!

Drzewo błędów, wykres ryby, wykres rybiej ości… Alternatywnych nazw diagramu Ishikawy można spotkać co najmniej kilka.

Diagram Ishikawy: wypadki w pracy

Czy to źródłem problemów w naszej firmie jest sytuacja wypadkowa, czy dałoby się jej uniknąć? Wypadki w pracy dobrze jest wytłumaczyć od razu, rozróżniając przy tym przyczyny od skutków zaistniałej sytuacji. To właśnie tymi założeniami kierował się twórca i pomysłodawca wykresu, Kaoru Ishikawa, profesor Uniwersytetu Tokijskiego, publikując wyniki badań nad swoim diagramem w 1962 roku. 

Dzięki wykorzystaniu diagramu Ishikawy zanalizować można np. przyczyny sytuacji, w której w danym miejscu pracy dochodzi do licznych przypadków kosztownych błędów technicznych. Czy przyczyną takiego stanu rzeczy jest ludzka nieostrożność? A może stosowane w firmie metody należałoby zmienić? Problem może tkwić także w problemach natury mechanicznej – np. przestarzałym sprzęcie. Wypadki w pracy zdarzają się nawet najlepszym, warto jednak z pomocą wykresu ustalić, czy to aby na pewno po prostu nie systemowy błąd. Wtedy możecie nie tylko go lepiej zrozumieć, ale również to, jak go wyeliminować.

Diagram Ishikawy – przykłady,

Diagram Ishikawy jak zrobić?

Jak działa diagram Ishikawy i jak go przygotować? Pierwszym, niezbędnym krokiem w tym celu będzie zorganizowanie burzy mózgów w Waszej firmie. Pozwoli ona dokładnie zanalizować sytuację i ustalić kategorie jej przyczyn. 

Następnie trzeba będzie podzielić otrzymane kategorie i przyporządkować je do 5 głównych składowych wykresu (tzw. 5M) , opracowanych przez Ishikawę. Należą do nich:

  • Manpower (ludzie)
  • Methods (metody)
  • Machinery (maszyny)
  • Materials (materiały)
  • Management (zarządzanie)

Każda z tych składowych rozbija się w wykresie na poszczególne przyczyny, które powinny być rozpatrywane indywidualnie jako problemy do rozwiązania.

Wykres Ishikawy składa się ze strzałek, opatrzonych opisami, które łączą się w taki sposób, że główna strzałka wskazuje skutek, czyli opis niepowodzenia, które poddajemy analizie. Kształt wykresu, do złudzenia przypominający rybią ość, dzielimy na trzy części:

  • głowę „ryby”,  oznaczajacą problem do rozwiązania
  • kręgosłup „ryby”, czyli grupy przyczyn, które mogą wpłynąć na pojawienie się problemu
  • „ości” , które określają przyczyny, należące do danej kategorii przyczyn (zgodnie z zasadą 5M)

Wykres Ishikawy – przykład takiego diagramu możecie zobaczyć na wideo powyżej.

Wykres Ishikawy – gdzie jest stosowany?

Diagram Ishikawy z powodzeniem zastosujecie w branży związanej z administracją, usługami oraz zarządzaniem projektami. Jednak nie tylko pracujący w tych zawodach mogą korzystać w wykresu Ishikawy, jako praktycznego narzędzia do budowania długoterminowych strategii!

Jak przygotować diagram Ishikawy, aby rzeczywiście miał on wpływ na naszą pracę? Jak podkreślaliśmy wcześniej, praca z takim wykresem wymaga specjalistycznej wiedzy osób, które będą go przygotowywać. Aby prawidłowo wyłonić potencjalne i napotkane już przyczyny porażek lub trudności, trzeba znać firmę i sposób jej działania od podszewki! Dlatego pomocne może okazać się przeprowadzenie wywiadu z członkami poszczególnych zespołów.

Samo przygotowanie wykresu Ishikawy nie pomoże również wyeliminować zidentyfikowanych przyczyn kłopotów. To tylko sposób na to, jak je uporządkować i dobrze zrozumieć, gdzie leży problem i który będzie najpilniejszy do rozwiązania. Dzięki diagramowi nie tylko lepiej zorientujecie się w sytuacji, ale też dokładnie dojdziecie do tego, z czego ona wynika! A to może przydać się nie tylko przy danym projekcie, ale i planowaniu kolejnych!

W jakich branżach najczęściej stosuje się diagram Ishikawy?

Diagram Ishikawy, zwany także diagramem rybiej ości, jest szeroko wykorzystywany w przemyśle, logistyce, zarządzaniu jakością i IT. W produkcji pomaga analizować źródła wadliwych produktów, w logistyce identyfikuje przyczyny opóźnień w dostawach, a w zarządzaniu – przyczyny problemów operacyjnych. Eliminowanie głównych źródeł błędów pozwala na optymalizację procesów i zwiększenie efektywności pracy.

Jak skutecznie analizować problemy za pomocą diagramu Ishikawy?

Aby poprawnie zastosować diagram Ishikawy, należy zidentyfikować kluczowy problem, a następnie podzielić jego przyczyny na kilka kategorii, np. ludzie, procesy, sprzęt, materiały, środowisko i zarządzanie. Warto organizować sesje zespołowe, podczas których pracownicy mogą wspólnie wskazywać potencjalne źródła problemów. Regularna analiza i aktualizacja diagramu pozwala na skuteczne eliminowanie błędów.

Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/pen-books-papier-document-gabinet-5073831/

Oceń artykuł
4/5 (1)