Czy w dobie kryzysu istnieje przestrzeń na realizowanie potrzeb wyższego rzędu? Czy w tak trudnych warunkach samorealizacja jest możliwa? Jakie działania można podjąć, by pomóc pracownikowi zaspokoić potrzebę uznania i szacunku?
We wcześniejszych publikacjach poruszyliśmy temat podstawowych potrzeb pracowników w czasach kryzysu – pisaliśmy przede wszystkim o potrzebie przynależności i bezpieczeństwa. Pokazaliśmy również, w jaki sposób zarządzać employee experience, aby podtrzymać wysokie morale i zaufanie wobec liderów.
Tym razem przyjrzymy się potrzebie uznania i samorealizacji.
Piramida potrzeb – uznanie i szacunek a samorealizacja
Zapewne miałeś już kiedyś styczność z piramidą potrzeb Abrahama Maslowa. Dzięki hierarchii tej jesteśmy w stanie uporządkować potrzeby w kolejności od najbardziej podstawowych, do najbardziej złożonych. Na potrzeby niniejszego tekstu, skupimy się dziś wyłącznie na samorealizacji i uznaniu/szacunku.
Potrzeba uznania związana jest z byciem dostrzeżonym i docenionym, a także z osiągnięciami i niezależnością. To między innymi rozwój kariery, efektywne realizowanie projektów, podnoszenie kompetencji, czy też osiąganie prestiżu. Realizowana jest na bazie motywacji zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej.
Potrzeba samorealizacji wiąże się z realizowaniem swojego potencjału w twórczym działaniu (szczególnie w obszarach, w których posiadamy wysokie kompetencje), samorozwoju czy też poszukiwaniu sensu. Każdy z nas samorealizację definiuje na swój własny sposób w zgodzie z wyznawanymi wartościami oraz osobistymi talentami. To obszar, w którym dominuje silna motywacja wewnętrzna.
Dawniej uważano, że aby móc realizować potrzeby wyższego rzędu, najpierw należy zaspokoić potrzeby niższego rzędu. Nie jest to do końca prawda. W hierarchii potrzeb chodzi o to, że potrzeby niższego rzędu cechują się najwyższym priorytetem realizacji. Nie jest jednak tak, że kiedy na przykład nasze bezpieczeństwo jest zagrożone, potrzeba uznania czy samorealizacji znika. Po prostu bezpieczeństwo widnieje na pierwszym planie.
Potrzeba szacunku i uznania
Troszczenie się o potrzebę szacunku i uznania wbrew pozorom nie wymaga dużego budżetu. Tak naprawdę można ją realizować niemal całkowicie za darmo. Potrzeba jedynie odrobiny czasu i uwagi. Mamy tu na myśli docenianie pracowników – to klucz do sukcesu Twojej organizacji.
Aby poziom zaangażowania utrzymywał się na wysokim poziomie, Twoi pracownicy powinni wiedzieć, że ich działania są ważne i skuteczne. Regularny feedback daje podstawy do wyznaczania kierunku dalszego rozwoju.
W obecnej sytuacji może zajść taka potrzeba, aby zmodyfikować zakres obowiązków Twoich pracowników. Często wiązać się to będzie z koniecznością nauczenia ich nowych umiejętności. To kolejna szansa na zaspokojenie tej potrzeby – wszak poczucie bycia kompetentną jednostką wchodzi w jej skład. Możesz to uczynić, organizując specjalistyczne kursy i szkolenia.
Kolejna kwestia to zapewnienie swobody działania. Wystarczy, że powstrzymasz się od nadmiernej kontroli i dyrektywności – pokażesz tym samym, że wierzysz w kompetencje swoich pracowników. Zaufanie to też podstawa dobrych relacji.
Potrzeba samorealizacji
Dobry lider potrafi przekazać zespołowi pozytywną energię i motywację. Inspiruje do działania dzięki jasno zdefiniowanej wizji przyszłości. Autentyczne przywództwo tworzy przestrzeń, w której samorealizacja jest czymś powszechnym i całkowicie naturalnym.
Każdy z Twoich pracowników posiada unikalny zestaw talentów. Zastanów się, w jaki sposób można je zagospodarować w celu tworzenia nowych rozwiązań – takich, które pomogą organizacji nie tylko przetrwać najtrudniejszy okres, ale także przyczynią się do jej rozwoju.
Możesz również pójść krok dalej i zaprosić pracowników do współudziału w projektowaniu rozwiązań, których beneficjentem będzie szersza społeczność. Przykładem może być wirtualny hackaton HackCrisis: Tech for Good. Uczestnicy zastanawiali się nad tym, jak stworzyć narzędzia, które wspomogą walkę z pandemią koronawirusa oraz jej negatywnymi skutkami. Wśród zwycięskich projektów znalazła się elektroniczna platforma wsparcia edukacyjnego dla uczniów, nauczycieli i rodziców, aplikacja z ofertą zajęć pozalekcyjnych oraz narzędzie do analizy genomu koronawirusa oraz zachodzących w nim mutacji.
Droga do samorealizacji możliwa jest również poprzez angażowanie się w działania sensotwórcze. Taką możliwość oferują wszelkie inicjatywy CSRowe. W tym miejscu warto rozważyć wszelkie akcje społeczne nakierowane na radzenie sobie z pandemią i jej skutkami.
Efekty działania na rzecz innych często opisywane są jako wewnętrznie wzbogacające. Najlepiej, jeżeli jest możliwość wykorzystania przy tym swoich mocnych stron. Trudno wyobrazić sobie lepsze pole do samorealizacji.
Podsumowując: jeśli tylko w Twojej firmie jest na to przestrzeń, postaraj się zapewnić pracownikom możliwość realizacji potrzeb wyższego rzędu. Szczególną uwagę zwróć na działania związane ze społeczną odpowiedzialnością – zyska na tym również wizerunek Twojej firmy.
