Opłata adiacencka to jedna z form świadczeń na rzecz jednostek samorządu terytorialnego, która często zaskakuje właścicieli nieruchomości. Choć wielu o niej słyszało, niewielu dokładnie rozumie, kiedy i dlaczego musi być uiszczona. Opłata ta dotyczy sytuacji, w których wzrost wartości nieruchomości jest wynikiem działań takich jak podział nieruchomości czy budowa infrastruktury technicznej. W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest opłata adiacencka, kto ma obowiązek jej zapłaty, jakie są jej zasady oraz czy można jej uniknąć.

Czym jest opłata adiacencka?

Opłata adiacencka to rodzaj daniny publicznej nakładanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w drodze decyzji administracyjnej. Jej podstawą prawną jest ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku. Opłata ta jest związana z wzrostem wartości nieruchomości, spowodowanym określonymi działaniami, takimi jak:

  • podział nieruchomości,

  • scalenie i podział nieruchomości,

  • budowa poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej, np. podłączenia nieruchomości do dróg, wodociągów, kanalizacji czy sieci gazowej.

Opłata adiacencka jest ustalana na podstawie różnicy w wartości nieruchomości przed i po dokonaniu powyższych działań, co musi zostać potwierdzone przez rzeczoznawcę majątkowego.

Kiedy gmina nakłada obowiązek wnoszenia opłaty adiacenckiej?

Obowiązek zapłaty opłaty adiacenckiej powstaje w ściśle określonych sytuacjach. Dotyczy to m.in.:

  1. Podziału nieruchomości – kiedy wartość działki wzrosła w wyniku decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości.

  2. Scalenia i podziału nieruchomości – szczególnie w przypadku projektów inwestycyjnych na większą skalę.

  3. Budowy infrastruktury technicznej – jeśli nieruchomość zyskała na wartości dzięki publicznym inwestycjom, finansowanym np. z budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, Unii Europejskiej lub źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.

Gmina nie ma obowiązku nakładania opłaty, ale ma do tego prawo. Decyzja zależy od lokalnych uwarunkowań i uchwały rady gminy.

Jak obliczana jest wysokość opłaty adiacenckiej?

Wysokość opłaty adiacenckiej jest określana w uchwale rady gminy, jednak przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami wprowadzają górne limity. Wynoszą one:

  • do 30% różnicy wartości nieruchomości przed i po jej podziale,

  • do 50% różnicy wartości w przypadku scalenia i podziału nieruchomości,

  • do 50% różnicy wartości nieruchomości przed i po wybudowaniu infrastruktury technicznej.

Wartość nieruchomości przed i po zmianach musi być ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego, który sporządza operat szacunkowy. Do ustalenia opłaty adiacenckiej przyjmuje się stawkę procentową obowiązującą w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna.

Czy można uniknąć opłaty adiacenckiej?

Nie zawsze opłata adiacencka musi być uiszczona. Można jej uniknąć w następujących sytuacjach:

  1. Brak wzrostu wartości nieruchomości – jeśli wartość działki po podziale lub budowie infrastruktury technicznej nie wzrosła, nie ma podstaw do jej naliczenia.

  2. Przedawnienie – gmina ma 3 lata na wydanie decyzji w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej od daty, kiedy skład nieruchomości podlegającej podziałowi zyskała na wartości.

  3. Specjalne okoliczności – w przypadku gruntów przeznaczonych na cele rolnicze lub leśne opłata adiacencka nie jest naliczana.

Co w przypadku sprzedaży nieruchomości?

W sytuacji sprzedaży nieruchomości opłata adiacencka obciąża osobę, która była właścicielem w dniu, kiedy decyzja o jej ustaleniu stała się ostateczna. Nowy właściciel nie ponosi tego obowiązku, o ile wzrost wartości nieruchomości nastąpił przed zakupem.

Jak wygląda proces rozliczenia opłaty adiacenckiej?

Po wydaniu decyzji zatwierdzającej opłatę właściciel nieruchomości lub użytkownik wieczysty ma 14 dni na jej zapłatę. Możliwe jest także rozliczenie opłaty adiacenckiej w ratach – na okres maksymalnie 10 lat. Warunki spłaty są określane w decyzji administracyjnej.

W niektórych przypadkach właściciele mogą w rozliczeniu opłaty przenieść prawo własności do części gruntu na rzecz gminy. Takie rozwiązanie musi jednak zostać zaakceptowane przez urząd.

Konsekwencje niewniesienia opłaty adiacenckiej

Brak uiszczenia opłaty adiacenckiej w wyznaczonym terminie prowadzi do egzekucji administracyjnej, co może skutkować zajęciem wynagrodzenia lub majątku dłużnika. Właściciel nieruchomości ma jednak prawo do odwołania się od decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), a następnie do sądu administracyjnego.

Opłata adiacencka to ważny instrument, który pozwala gminom na częściowe pokrycie kosztów inwestycji publicznych. Dotyczy właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości, których wartość wzrosła w wyniku działań takich jak podział nieruchomości czy budowa infrastruktury technicznej. Choć nie zawsze jest obowiązkowa, warto być świadomym jej zasad, możliwości uniknięcia oraz procedur odwoławczych. Znajomość przepisów pozwala lepiej przygotować się na potencjalne koszty związane z posiadaniem nieruchomości.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_49362914_streszczenie-rozmycie-zewn%C4%99trzne-t%C5%82o-domu.html

Oceń artykuł
0/5 (0)