W dobie cyfryzacji nasze dane są narażone na kradzież bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Dlatego tak ważne jest, aby chronić je przed niepowołanymi osobami i podawać tylko wtedy, gdy mamy pewność, że są niezbędne do wykonania działań, a instytucja je przetwarzająca odpowiednio je chroni.
Czy PESEL to dane wrażliwe?
Numer PESEL to 11-cyfrowy symbol numeryczny, pozwalający na identyfikację osoby, która go posiada. Jest on nadawany przez Urząd Stanu Cywilnego przy sporządzaniu aktu urodzenia i stanowi jedyny, niepowtarzalny kod identyfikacyjny dla danej osoby. Co prawda numer PESEL zawiera dane dotyczące daty urodzenia i płci danej osoby, to nie można go uznać za daną wrażliwą, a jedynie za informację o charakterze osobowym (wyrok NSA z 17.11.2000 r.)
Czy podawanie numeru PESEL jest bezpieczne? Komu można udostępnić PESEL?
Numer PESEL, choć nie jest daną wrażliwą, to zawiera dane o charakterze osobowym i nie należy go podawać osobom postronnym. Zanim udostępnimy komuś swój numer PESEL, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na to, czy dana osoba lub podmiot, która od nas tego wymaga, zobowiązuje się jednocześnie do jego ochrony.
Komu możemy bez obaw udostępnić swój numer PESEL?:
- urzędom administracji publicznej (urząd miasta lub gminy),
- ZUS,
- urzędom skarbowym,
- sądom,
- bankom i firmom pożyczkowym,
- szkołom i uczelniom,
- szpitalom i przychodniom zdrowia,
- towarzystwom ubezpieczeniowym.
Czy podawanie numeru PESEL przez telefon czy Internet jest bezpieczne?
Numer PESEL jest wymagany w wielu sprawach dotyczących życia i codziennego funkcjonowania. Powinniśmy jednak zachować czujność i podawać go tylko zaufanym osobom i instytucjom. Jeśli ktoś prosi o podanie numeru PESEL przez telefon czy Internet, warto zweryfikować z kim rozmawiamy, zanim udostępnimy swoje dane.
Kiedy zachować szczególna ostrożność?
- podczas zawierania umów kupna-sprzedaży,
- podczas meldunku w hotelu,
- podczas podpisywania petycji,
- zawsze podczas prowadzenia rozmów telefonicznych i transakcji internetowych.
Czy ktoś może wziąć kredyt lub pożyczkę na mój PESEL
W przypadku zaciągnięcia kredytu lub pożyczki wymagane jest nie tylko podanie numeru PESEL, ale również innych danych osobowych. W przypadku kredytu – niezbędne jest okazanie dowodu osobistego “w okienku”. Jeśli chodzi o pożyczki pozabankowe, np. do otrzymania pożyczki online w vivus.pl konieczne jest wykonanie przelewu identyfikacyjnego, który ma za zadanie potwierdzić prawdziwość danych. Innymi słowy – sam numer PESEL nie jest więc wystarczający dla pożyczkodawcy, żeby mógł z nami zawrzeć umowę pożyczki.
Co można zrobić z numerem PESEL?
Jeśli numer PESEL trafi w niepowołane ręce i zostanie użyty, może to mieć dla nas przykre konsekwencje. Sam numer PESEL może nie być aż tak użyteczny, ale np. w połączeniu z danymi osobowymi tj. imię i nazwisko, staje się dużo bardziej niebezpieczny – ktoś może np. zawrzeć umowę na nasze dane. Dlatego tak ważne jest, aby nie udostępniać, nie kserować, czy nie skanować swojego dowodu osobistego, jeśli nie jest to konieczne. Weryfikacja działań, sprawdzanie bezpieczeństwa witryn internetowych czy korzystanie z alertów (BIK, KRD, Bezpieczny PESEL), może zminimalizować nadużycia naszych danych osobowych, a w konsekwencji uchronić nas przed stratami wynikającymi z wyłudzeń. Warto też zastrzec numer PESEL.
Jak zgłosić kradzież numeru PESEL i dlaczego to ważne?
W przypadku podejrzenia kradzieży numeru PESEL należy działać natychmiast, aby zminimalizować ryzyko jego wykorzystania przez złodzieja tożsamości. Pierwszym krokiem powinno być zgłoszenie kradzieży numeru PESEL na policję, zwłaszcza jeśli istnieje podejrzenie, że dane mogą zostać użyte do popełnienia przestępstwa, takiego jak wyłudzenie kredytu lub oszustwo podatkowe. Warto także złożyć wniosek o możliwość zastrzeżenia numeru PESEL w odpowiednich instytucjach. Dzięki temu banki i inne instytucje finansowe będą miały świadomość, że numer został skradziony, co pomoże zablokować potencjalne próby jego nadużycia.
Możliwość zastrzeżenia numeru PESEL – jak to zrobić?
Od 2023 roku każda osoba ma możliwość zastrzeżenia numeru PESEL, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo jej danych osobowych. Proces ten można przeprowadzić w dowolnym urzędzie gminy lub online za pośrednictwem platformy bankowości elektronicznej. Zastrzeżenie numeru PESEL oznacza, że nikt nie będzie mógł użyć tych danych do zaciągnięcia zobowiązań finansowych, np. wzięcia karty kredytowej lub pożyczki. Co ważne, decyzja o zastrzeżeniu może zostać cofnięta w dowolnym momencie, np. gdy chcemy sami zawrzeć umowę kredytową czy podpisać umowę abonamentową.
Kradzież numeru PESEL a inne dane osobowe – co jeszcze warto zabezpieczyć?
Sam numer PESEL może nie wystarczyć przestępcom do kradzieży tożsamości, jednak w połączeniu z innymi danymi, takimi jak numer dowodu osobistego, może prowadzić do poważnych konsekwencji. Oszuści mogą wykorzystać te informacje do składania fałszywych zeznań podatkowych, rejestracji firm czy nawet przejęcia kont w serwisach bankowych. Dlatego warto dbać o bezpieczeństwo swoich danych, a w razie podejrzenia, że nasze informacje mogły wpaść w niepowołane ręce, zgłosić skradziony PESEL do odpowiednich instytucji, takich jak Związek Banków Polskich, który monitoruje próby wyłudzeń kredytów na cudze dane.
Artykuł sponsorowany – vivus.pl
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_78053034_1-2-3-numery-drewnianych-kostek-na-czarnym-tle-koncepcja-biznesowa-i-pomys%C5%82-na-prac%C4%99.html
