Świat jest pełen oczywistości! Czy zdarzyło Ci się kiedyś tak pomyśleć? A może często burzysz się, kiedy Twój kolega lub koleżanka z pracy czegoś nie wie? A może jako szef zastanawiasz się czasem, dlaczego ludzie, których zatrudniasz, są tak niedomyślni? Jeśli na te pytania odpowiedziałeś twierdząco, to prawdopodobnie należysz do osób, które dosyć często mają problem…z klątwą wiedzy!

 

 

Widzimy rzeczy, których inni nie dostrzegają; to błogosławieństwo i przekleństwo zarazem.

Joseph Delaney

Czym jest klątwa wiedzy?

O klątwie wiedzy nie mówi się wystarczająco dużo, tak by każdy mógł zdawać sobie sprawę z jej istnienia, mimo że każdego dnia utrudnia i komplikuje nam ona życie rodzinne, pracę oraz pozostałe kontakty społeczne. Czym jest klątwa wiedzy? To silne przeświadczenie graniczące z pewnością, że to, co dla nas jest oczywiste, jest takim również dla innych. Im dłużej dysponujemy jakąś wiedzą, tym łatwiej zapominamy, że kiedyś jej nie mieliśmy i było to dla nas… tzw. czarną magią. Co gorsza, trudno nam przypomnieć sobie ile trudu musieliśmy włożyć w to, żeby się tego nauczyć, jak czuliśmy się, kiedy na początku coś było niezrozumiałe.

Klątwa wiedzy – zagraża Tobie i ludziom w Twoim otoczeniu

Dlaczego klątwa wiedzy jest niebezpieczna? Będąc nieświadomymi jej mechanizmu, postrzegamy innych negatywnie, ponieważ zupełnie niesłusznie odmawiamy im prawa do braku wiedzy. Bezwiednie stosujemy też słownictwo branżowe oraz skróty myślowe w towarzystwie osób, które nie są zawodowo związane z daną dziedziną i mogą nie wiedzieć, o czym mówimy. Klątwa wiedzy może być źródłem poczucia niesprawiedliwości, konfliktów w miejscu zatrudnienia, negatywnych opinii o działaniu danego działu w strukturze organizacji,  ale także naszej wewnętrznej frustracji. To skrzywienie poznawcze często dotyka pracowników wyższych szczebli, którzy patrząc przez jego pryzmat, oceniają swoich podwładnych bardzo surowo. Na nieprzyjemne zachowania narażeni są też nowi pracownicy w firmie, którzy prosząc o pomoc kolegów z dłuższym stażem, mogą mieć poczucie rozbijania się o ścianę. Oczekując pomocy, słyszą w zamian: Pomyśl trochę, to nie jest trudne, na pewno znajdziesz rozwiązanie albo Takie oczywistości mam Ci tłumaczyć? Dodatkowo pojawiają się komentarze o tym, że oni szybciej zaczęli sobie radzić z czymś samodzielnie, nawet jeśli nie jest to prawdą. Managerowie dotknięci klątwa wiedzy, niekiedy zapominają przekazać członkom zespołu bardziej szczegółowych wytycznych dotyczących projektu, ponieważ dla nich te wskazówki są zbyteczne. W związku z tym pojawia się więcej błędnych interpretacji, opóźnień, pytań, wątpliwości i stresu, a wszystko tylko dlatego, że przełożony postrzega pewne dane jako oczywiste.

Jak radzić sobie z klątwą wiedzy w pracy?

Ok, to jest chyba dla wszystkich jasne – oducz się stosowania tego sformułowania, tym bardziej, jeśli to tylko myśl, z którą nie podzielisz się z nikim. Uwierz, że zawsze może znaleźć się osoba, dla której dane zagadnienie jest niejasne. Masz ciekawy pomysł na projekt, prezentację czy publikację, ale zastanawiasz się, czy temat nie jest zbyt popularny i mało ciekawy? Może dla części osób tak, ale z pewnością dla niektórych będzie to bardzo interesujące, edukujące i inspirujące. Kiedy masz wątpliwość, czy warto nad czymś pracować, zawsze skonsultuj to z kilkoma zaufanymi osobami, również z tymi poza branżą. Dzięki temu minimalizujesz ryzyko porzucenia wartościowego pomysłu tylko z powodu klątwy wiedzy. Uczestnicząc w ważnym spotkaniu, staraj się podsumowywać mniejsze części własnej wypowiedzi, np. Czy mogę przejść dalej? Czy każdy rozumie, co mam na myśli? Uczestnicy zebrania z pewnością docenią, że dbasz o jakość przekazu i dostosowujesz tempo przemowy do ich przemyśleń. Może wydawać się to dziwne, jeśli wcześniej zawsze narzucałeś ludziom wymóg, że muszą Cię zrozumieć od razu. Uwierz jednak, że lepiej założyć, że ludzie są niedomyślni – i zwykle tak jest. Dosyć często Twoi odbiorcy mogą interpretować Twoje słowa inaczej, niż myślisz. Tworzysz prezentację produktu dla klienta? Wiesz, co sprzedajesz i znasz jego zalety oraz wady tak dobrze, że mógłbyś o nich opowiadać w środku nocy? Paradoksalnie im dłużej go sprzedajesz, tym bardziej jesteś zagrożony pułapką klątwy wiedzy. Przed spotkaniem z klientem wypisz absolutnie wszystkie cechy oraz korzyści i przeczytaj po kilka razy to, co napisałeś, a najlepiej skonsultuj to z osobą, która sprzedaje go krócej. Wczuj się w rolę osoby zupełnie nieznającej tematu. O co by pytała? Co by ją interesowało?

 

Jeśli jeszcze kiedyś będzie Ci się wydawało, że coś jest zbyt oczywiste, wówczas pomyśl, że poziom wiedzy jest jak układanka z puzzli – Ty ułożyłeś już środek obrazka, a Twój rozmówca być może zaczął od jego rogu.

 

Zdarzyło Cię się wpaść w pułapkę klątwy wiedzy? Napisz nam, jak oceniasz jej wpływ na Twoje życie zawodowe!

Oceń artykuł
0/5 (0)