Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy to świadczenie pieniężne, przysługujące każdemu pracownikowi, który nie miał możliwości wykorzystania urlopu w pełnym wymiarze – na przykład z uwagi na przerwany stosunek pracy. Co do zasady pracodawca musi wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny bez względu na inne ustalenia, nawet dwustronne. Niemniej, jeżeli zachodzi możliwość wykorzystania urlopu wypoczynkowego w naturze, to z takiej możliwości należy skorzystać w pierwszej kolejności.

co-grozi-pracodawcy-za-niewypłacenie-ekwiwalentu-za-urlop

Co grozi pracodawcy za niewypłacenie ekwiwalentu za urlop? Co zrobić gdy pracodawca nie wypłaca ekwiwalentu za urlop? Jak obliczyć ilość przysługujących nam dni urlopowych? Czy niewykorzystany urlop wypoczynkowy w danym roku w kolejnym już przepada? Czy pracodawcy często migają się od obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.

Co zrobić, gdy pracodawca nie wypłaca ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy?

Urlop to jedno z podstawowych praw pracowniczych. Co zrobić, gdy jednak pracodawca nie chce zapłacić za urlop wypoczynkowy lub odmawia wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystane wolne dni? Z taką sytuacją nikt nie chciałby się spotkać. Na forach nie brakuje jednak wpisów od zdesperowanych pracowników, próbujących dochodzić swoich praw, problem zatem istnieje.

Aby walczyć o swoje prawa, trzeba je najpierw dobrze poznać – dlatego w kolejnym odcinku naszego cyklu „Pracodawca to (nie) Twój wróg” przyjrzymy się temu, co robić, gdy pracodawca nie chce zapłacić za urlop.


DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:


Urlop wypoczynkowy 2023 – jak obliczyć ile dni nam przysługuje?

Zastanawiając się nad kwestią ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, powinniśmy w pierwszej kolejności zrozumieć ile dni urlopowych w roku nam przysługuje – jest to zresztą parametr niezbędny dla późniejszego obliczenia wysokości samego ekwiwalentu. To dlatego, że zgodnie z art. 155 Kodeksu Pracy, pracownikowi u „dotychczasowego pracodawcy przysługuje urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze”.

Wymiar urlopu wypoczynkowego w ciągu roku jest uzależniony od stażu pracy pracownika – nie u jednego pracodawcy, ale ogólnie. W przypadku osób, których staż pracy jest krótszy niż 10 lat, przysługiwać im będzie 20 dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. W przypadku osób, których staż jest równy lub wyższy od 10 lat, wymiaru urlopu wypoczynkowego wyniesie 26 dni.

Należy jednak pamiętać, że do wyżej opisywanego stażu zaliczymy nie tylko czas przepracowany na podstawie umowy o pracę (umowy cywilnoprawne nie liczą się), ale również poziom wykształcenia. Zależnie od rodzaju ukończonej szkoły, do stażu pracy dopisuje nam się określoną ilość lat. Zgodnie z art. 155 Kodeksu Pracy, rzecz wyglądać będzie następująco:

  • zasadnicza lub inna równorzędna szkoła zawodowa, dla której czas trwania nauki  jest przewidziany programem nauczania – 3 lata

  • średnia szkoła ogólnokształcąca – 4 lata

  • średnia szkoła zawodowa, dla której czas trwania nauki jest przewidziany programem nauczania – 5 lat

  • średnia szkoła zawodowa dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat

  • szkoła policealna – 6 lat

  • szkoła wyższa – 8 lat

Pracodawca nie chce zapłacić za niewykorzystany urlop – czy to częsty problem?

Okazuje się, że choć prawo do urlopu powinno przysługiwać pracownikom bez zastrzeżeń, niektórzy pracodawcy nie chcą zapłacić wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Na ten problem uwagę zwraca wiele pracujących mam, które z niewykorzystanego urlopu chciały skorzystać po zakończeniu urlopu macierzyńskiego.

Bywa też i tak, że urlopu nie wykorzystaliśmy w danym roku, a pracodawca nie chce zapłacić za niewykorzystany urlop. Aby do tego nie dopuścić, pracownicy powinni wykorzystać swój urlop w roku kalendarzowym, w którym nabyli do niego prawo. Jednak z różnych powodów – czasem z własnej winy – kumulują znaczną ilość takich dni, które w roku następnym stają się tzw. urlopem zaległym. Urlop zaległy można jednak wykorzystać do 30 września nowego roku kalendarzowego.


SPRAWDŹ TEŻ: Łamanie praw pracowniczych – czego nie wolno pracodawcy?


Czy pracodawca może nie zapłacić za urlop wypoczynkowy?

Zanim zdecydujecie się na podjęcie kroków prawnych, warto dokładnie sprawdzić, jaka jest przyczyna braku wypłaty za urlop. Być może to efekt błędu lub niedopatrzenia? Jednak jeśli pracodawca otwarcie odmawia i nie chce zapłacić za urlop wypoczynkowy, sprawę trzeba będzie zgłosić do odpowiednich organów.


Szukasz pracy w Częstochowie? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!


Co zrobić, gdy pracodawca nie chce zapłacić za urlop?

Co zrobić, gdy pracodawca nie chce zapłacić za urlop? Czy ma do tego prawo? Gdzie zgłaszać podobne przypadki? Na te i inne pytania odpowiada ekspertka prawna GoWork.pl, Angelika Kowalczyk!

Co zrobić, gdy pracodawca nie chce zapłacić za urlop?

Zgodnie z art. 152 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: Kodeks pracy), pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował (art. 172 Kodeksu pracy).

Co więcej, w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny (art. 171 § 1 Kodeksu pracy).

W tym miejscu warto jednak podkreślić, że prawo do wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy lub ewentualnego ekwiwalentu za taki urlop przysługuje pracownikowi, który do takiego urlopu miał prawo.

W świetle art. 153 Kodeksu pracy, prawo do urlopu pracownik nabywa w każdym kolejnym roku kalendarzowym, tj. można przyjąć, że wraz z dniem 1 stycznia każdego roku. Jeżeli więc weźmiemy pod uwagę pracownika przebywającego np. na urlopie macierzyńskim przed dniem 1. stycznia i powracającego do pracy już po 1. stycznia, to prawo do urlopu nabędzie on nie od 1. stycznia, ale od momentu, w którym powrócił do pracy, a zatem wymiar jego urlopu (czy też dni, za które przysługiwałby ekwiwalent) ulegnie proporcjonalnemu obniżeniu.

Co zrobić, gdy pracodawca nie chce zapłacić za urlop? Z powyższych przepisów wynika wyraźnie fakt odpłatności urlopu wypoczynkowego, jest to jedno z praw pracowniczych, a zatem pracodawca nie ma prawa odmówić wypłacenia wynagrodzenia (ewentualnie ekwiwalentu) za urlop wypoczynkowy.

Czy pracownik może zrzec się wynagrodzenia za urlop?

A co w sytuacji, gdy pracownik nie chce wynagrodzenia? Zgodnie z art. 152 ustawy Kodeks pracy pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może się zrzec tego prawa.

Natomiast pracownikowi, który nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w naturze w całości lub w części z powodu rozwiązania bądź wygaśnięcia stosunku pracy, należy wypłacić ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

Odstępstwo od tej reguły jest jedynie w przypadku, gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Wtedy faktycznie pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, ponieważ obowiązujące przepisy nie przewidują wypłaty ekwiwalentu w trakcie trwania stosunku pracy.

Kiedy nie przysługuje ekwiwalentu za niewykorzystany urlop?

Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego lub ekwiwalent za taki urlop nie przysługują jedynie wówczas, jeżeli pracodawca na podstawie odrębnych przepisów jest obowiązany objąć pracownika ubezpieczeniem gwarantującym mu otrzymanie świadczenia pieniężnego za czas urlopu (art. 172[1] § 1 Kodeksu pracy).

Chodzi tutaj w szczególności o dodatek finansowy, który należy się pracownikowi w momencie, gdy zdecyduje się na urlop nie krótszy niż 14 dni kalendarzowych. Kwestię tę reguluje ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zgodnie z art. 3 tej ustawy, pracodawca, który zatrudnia mniej niż 50 pracowników, może zdecydować o wprowadzeniu świadczeń urlopowych dla pracowników. Warto jednak podkreślić, że nie ma takiego obowiązku.


TO TEŻ MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ: Jak odzyskać pieniądze od pracodawcy?


Gdzie zgłosić, że pracodawca nie chce zapłacić za urlop wypoczynkowy?

Nadzór i kontrolę nad przestrzeganiem przez pracodawcę przepisów prawa pracy, w szczególności tych związanych z urlopami oraz wynagrodzeniem za pracę i innymi świadczeniami wynikającymi ze stosunku pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy, dalej: PIP (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, dalej: ustawa o PIP). Jeżeli zatem pracodawca nie chce zapłacić za urlop wypoczynkowy, fakt ten należy zgłosić do PIP, która przeprowadzi postępowanie kontrolne i wyda odpowiednią decyzję.

Gdy pracodawca nie chce zapłacić za urlop, jakie czekają go konsekwencje?

Zgodnie z art. 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, jeżeli pracodawca nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi (w tym przypadku wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy), czy też bezpodstawnie obniża wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Brak wypłaty za urlop może więc słono kosztować!

Jeżeli w wyniku postępowania kontrolnego PIP stwierdzi, że doszło do naruszenia przepisów prawa pracy związanych z wynagrodzeniem, to zgodnie z art. 11 pkt 7 ustawy o PIP organ ten ma prawo nakazać pracodawcy wypłatę należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi. Warto podkreślić, że nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

Do kiedy pracodawca powinien wypłacić ekwiwalent za urlop?

Zgodnie z przepisami, ekwiwalent za niewykorzystany urlop powinien być wypłacony w ostatnim dniu zatrudnienia. Wcześniej pracownik ma jeszcze możliwość wykorzystać urlop „w naturze”.

Odsetki za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

Jeśli ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie został wypłacony w terminie, pracownik ma prawo wystąpić z żądaniem o wypłatę odsetek za zwłokę. Aktualnie wynoszą one 13% rocznie. Takie roszczenie o zapłatę ekwiwalentu przedawnia się dopiero z upływem 3 lat od rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Oceń artykuł
4.5/5 (16)