Wywiad z Przemysław Praus z Katowicki Holding Węglowy

W zamiarze autorów programu naprawczego górnictwa, opracowanego po strajkach, które miały miejsce w kopalniach węgla kamiennego w grudniu  1992 roku, mieliśmy być jednym z siedmiu koncernów węglowych. Pod koniec marca 1993 roku, przekształcono wszystkie kopalnie na okres przejściowy, z przedsiębiorstw państwowych, w spółki Skarbu Państwa. Zamiar ten wywołał silny sprzeciw ze strony związków zawodowych, rad pracowniczych i kierownictw części kopalń. Obawiano się utraty osobowości prawnej i  niezależności  finansowej, do której zdążono się już przyzwyczaić. Holding powstał z końcem czerwca 1993 roku, o trzy miesiące później niż inne spółki węglowe z powodu opozycji wobec centralizacji. Nie miał w nazwie słów „spółka węglowa”, jak inne wcześniej  utworzone. Przybrał nazwę Katowicki Holding Węglowy S.A. Chociaż faktycznie nie był holdingiem, a kopalnie nie miały formalnej osobowości prawnej, to równocześnie wywalczyły sobie na starcie bardzo dużą faktyczną samodzielność decyzyjną.

To prawda. Same między innymi rozliczały się podatkowo. Dyrektorzy kopalń występowali w imieniu pracodawcy. Ta różna od innych spółek górniczych organizacja KHW S.A., była efektem działań podjętych przez działaczy społecznych i gospodarczych, przeciwnych centralizacji. Dotyczyło to kopalń zlokalizowanych w Katowicach, Mysłowicach i Sosnowcu, na bazie których miano utworzyć Katowicką Spółkę Węglową S.A. Faktycznie, dzięki ich staraniom i przekonaniu do tej idei Prezydenta Lecha Wałęsy, powstał Katowicki Holding Węglowy S.A. Holding przetrwał pomimo różnych kryzysów, będących głównie skutkiem sytuacji na światowych rynkach węgla i polityki wcześniejszych rządów, a później Unii Europejskiej.

Katowicki Holding Węglowy S.A. jest firmą zrzeszającą cztery kopalnie węgla kamiennego: KWK „Wujek”, KWK „Wieczorek”, KWK „Mysłowice-Wesoła” i KWK „Murcki-Staszic”. Zajmujemy się wydobyciem węgla kamiennego, jego obróbką i w efekcie końcowym sprzedażą.

Pracuje u nas 13 000 pracowników na stanowiskach etatowych i fizycznych zarówno na powierzchni jak i na dole kopalni.

Głównie przyjmujemy absolwentów szkół patronackich, z którymi mamy podpisane porozumienia, ale ponadto współpracujemy ze Śląskim Centrum Usług Wspólnych Sp. z o.o., który posiada Dział Centralnej Rekrutacji. Tam następuje przyjmowanie podań od zainteresowanych pracą w KHW S.A., ich selekcja i przeprowadzanie rozmów rekrutacyjnych na odpowiednie stanowiska. W razie konieczności wyszukania osób o szczególnych kwalifikacjach umieszczamy informację na naszej stronie internetowej i zamieszczamy ogłoszenia w mediach.

Przede wszystkim stabilne zatrudnienie, korzystne warunki płacowe oraz możliwość rozwoju zawodowego.

Posiadamy podpisane porozumienia z sześcioma szkołami kształcącymi na kierunkach przydatnych w górnictwie. Młodym ludziom zapewniamy możliwość realizacji praktyk zawodowych na terenie kopalń KHW S.A. Ponadto każdego roku w lipcu i sierpniu organizujemy miesięczne praktyki zawodowe dla studentów Politechniki Śląskiej, Politechniki Wrocławskiej i Akademii Górniczo – Hutniczej. W praktykach uczestniczy kilkudziesięciu studentów, którzy odbywają praktyki na dole i na powierzchni kopalni.

Zgadza się. Ze względu na specyfikę kopalni węgla kamiennego, raczej interesują nas osoby posiadające kwalifikacje przydatne w górnictwie. Wiele osób nie uzyskuje zdolności do pracy ze względów na wymagania zdrowotne potrzebne do wykonywania pracy pod ziemią. Ponadto warunki i środowisko pracy nie dla każdego są akceptowalne. W związku z powyższym raczej ograniczamy się do uzupełniania niedoborów kadrowych absolwentami szkół patronackich, którzy w ramach praktyk zawodowych mieli już styczność z realiami pracy pod ziemią.

Dokładnie tak. Jak już wspomniałem, osobami podejmującymi pracę w górnictwie najczęściej są ludzie o silnym charakterze. Odporni na stres i doskonale radzący sobie w sytuacjach kryzysowych. Specyfika pracy pod ziemią wiąże się z ciągłym narażeniem zdrowia, a nawet życia ze względu na zjawiska naturalne występujące na dole kopani, takie jak: metan, wstrząsy górotworu oraz pogorszone warunki klimatyczne. Zaobserwowaliśmy, iż osoby o słabych nerwach najczęściej rezygnują z pracy w górnictwie.

Zazwyczaj zatrudnialiśmy pracowników na stanowiska: górnik pod ziemią, elektromonter pod ziemią, ślusarz pod ziemią, technik przeróbki kopalin stałych.

Wspomniany wcześniej Dział Centralnej Rekrutacji posiada ok. 6000 podań osób chętnych do pracy w naszej Spółce. W sytuacji, kiedy potrzebujemy pilnie jakąś grupę pracowników zwracamy się do nich z kryteriami i najczęściej otrzymujemy natychmiastowy wykaz osób spełniających oczekiwane przez nas kwalifikacje i doświadczenia. Nie mamy problemów z pozyskiwaniem osób do pracy.

Jak najbardziej tak. Osoby posiadające najwyższe kwalifikacje w górnictwie to najczęściej osoby nabywające w najkrótszym czasie uprawnienia emerytalne. Droga do uzyskania najwyższych kwalifikacji wiąże się ze stażem zawodowym i posiadanym wykształceniem. Młodzi pracownicy mają jasno określone warunki awansu w naszej spółce i chętni są do podnoszenia swoich kwalifikacji w celu przyszłej zmiany stanowiska na wyższe. Doskonałym narzędziem do określenia przyszłej kadry kierowniczej jest coroczna ocena pracowników. W przypadku osób zatrudnionych po studiach na stanowisku stażysty, przeprowadzane są testy psychologiczne po 6 miesiącach pracy pozwalające określić predyspozycje do kierowania ludźmi.

Pracowników integrujemy poprzez wspólne kursy dokształcające, cotygodniowe szkolenia BHP, a także organizowanie cyklicznych imprez masowych np. obchodów barbórkowych. To czas, gdy brać górnicza wspólnie świętuje swój dzień czyli Dzień Górnika.

Stosowane są trzy formy wynagradzania: akordowo-premiowa, udziałowo-premiowa i czasowo-premiowa.

Od 2012 roku w KHW S.A. stosowany jest motywacyjny model kształtowania wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jego przyrost powiązany jest z wysokością osiąganej wydajności poszczególnych kopalń.

Dziękuję za rozmowę.