Jak wygląda praca nauczyciela, lekarza, czy programisty? Większość osób jest w stanie powiedzieć kilka słów, a niekiedy nawet dokładnie opisać obowiązki, które wykonują ludzie w różnych zawodach. Nawet jeśli nie do końca wiedzą czym tak naprawdę się zajmują. Jak naprawdę działają stereotypy?

Stereotypy towarzyszą ludziom w wielu sytuacjach, również w tych na rynku pracy. Skrótowe myślenie o danym zajęciu nie jest wcale rzadką praktyką. Wręcz przeciwnie – w środowisku zawodowym utarło się wiele najczęściej krzywdzących stereotypów. Niestety takie obrazy zakorzeniły się w świadomości społecznej dość mocno, ale warto podejmować próby walki z nimi, aby uniknąć krzywdzących opinii na temat zawodów. Jakie są stereotypy zawodowe? Jakie można wymienić przykłady? Jak walczyć ze stereotypami w miejscu pracy?

Co to są stereotypy?

Stereotypami nazywamy pewne uproszczone postrzeganie przykładowo danej grupy społecznej, które często nacechowane jest negatywnie. Skrótowe przekonanie o kimś może być uzależnione od płci, narodowości, czy danego zawodu. Krzywdzące są też opinie ze względu na niepełnosprawność. Oczywiście zdarza się myślenie ogólnikowe, gdzie przypisywane są pozytywne cechy i umiejętności. Nie zawsze ma to jednak odbicie w rzeczywistości.

Takie uproszczone myślenie o kimś, szczególnie pod względem płci jest bardzo popularne. Jednocześnie stanowi bardzo krzywdzące spojrzenie na kobiety i mężczyzn, przypisując im z góry dane cechy. Rynek pracy przesiąknięty stereotypami wskazującymi, że wybrane profesje zarezerwowane są dla wybranej płci, traci wielu utalentowanych pracowników, którzy ze względu na presję społeczną i uprzedzenia boją się rozwijać w danych zawodach, spełniając przy tym swoje marzenia.

Dlaczego myślimy stereotypami?

Chyba wszyscy przypisujemy innych do gotowych stereotypów, zamiast wejrzeć w ich prawdziwą naturę. Szkoda, że nie zrozumiałem tego wcześniej. Mam wrażenie, że prześlizgnąłem się po zbyt wielu ludziach. – William Wharton. Chyba wszyscy chociaż raz kierowaliśmy się przy ocenianiu innych stereotypami. Najczęściej problem ten dotyka kwestii związanych z narodowością oraz zawodami. Dlaczego myślimy stereotypami?

Człowiek musi w jakiś sposób ocenić i zaklasyfikować ludzi, rzeczy, zjawiska, z którymi ma styczność. Najczęściej kiedy widzimy daną osobę, która w jakiś sposób wyróżnia się z tłumu, przypisujemy ją do danej grupy i automatycznie nadajemy jej ogólne cechy całej społeczności, w której tę osobę ulokowaliśmy. Poprzez uśrednione cechy danej społeczności odbieramy taką osobę, co głęboko związane jest z naszymi emocjami.

Zobacz też:

Stereotypy zawodowe – przykłady

Stereotypy dotyczące zawodów skracają proces poznawania danej osoby, oszczędzają wysiłek i upraszczają wyrobienie sobie zdania wobec przedstawiciela konkretnego zawodu. Często wcześniejsze przekonania są krzywdzące. Co więcej, stereotypy dotyczące pracy i zawodów mogą z łatwością przerodzić się w dyskryminację. To z kolei ma już negatywne konsekwencje przewidziane przez Kodeks pracy. Jakie mogą być przykłady stereotypów zawodowych? Poniżej przedstawiamy niektóre z nich.

1. Nauczyciel – przyjemna praca z dziećmi

Najczęstsze stereotypy z pewnością dotyczą zawodu nauczyciela. Społeczeństwo i opinia publiczna kreują dość mylny wizerunek pracownika oświaty. Długie wakacje letnie, ferie zimowe i urlopy – praca jak marzenie! Zero stresu w przypadku osób uczących dzieci w podstawówce czy w gimnazjum, praca łatwa, miła i przyjemna. Czy tak jest naprawdę?

Nauczyciel średnio spędza przy tablicy 20 godzin tygodniowo. Praca z młodzieżą często nie jest łatwa, każdy ma indywidualny problem, inne podejście do przedmiotu, a przecież wszystkim należy wytłumaczyć dany temat.

Pracownicy szkoły mają średnio 80% więcej kłopotów z gardłem, mową niż przeciętny człowiek. Często pracują również poza placówką, ponieważ trzeba przygotować się do lekcji, sprawdzić kartkówki, prowadzić działalność wychowawczą np. organizować wycieczki. To wszystko wynagrodzone jest naprawdę niezbyt wysokimi kwotami.

2. Lekarz – spędza każde wakacje na Majorce lub na Hawajach

Inny zawód, który często jest określany w ramach stereotypu to lekarz. Wszystkim się wydaje, że to spokojna, stabilna praca, dzięki której możemy zarobić sporo pieniędzy i wyjeżdżać przynajmniej dwa razy w roku na wakacje. Lekarze cieszą się dobrą opinią, szacunkiem i kojarzeni są ze starszymi mężczyznami, którzy działają w branży od lat.

Do młodych lekarzy podchodzimy zazwyczaj niechętnie, nie ufamy im z powodu braku doświadczenia. Żeby zdobyć poważanie w tym zawodzie, trzeba się sporo namęczyć. Niestety jest ono okupione latami studiów, nauki i praktykami. Jeśli jest się chirurgiem, zawsze trzeba być w dobrej kondycji – zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Nie jest to łatwe, zwłaszcza po nocnym dyżurze lub wielogodzinnej operacji.

3. Programista – klikanie w klawiaturę i przeglądanie Internetu

W społeczeństwie osoby, które wykonują zawód programisty, są postrzegani jako pracownicy od serfowania w sieci. Ich zadaniem jest tylko klikać w klawiaturę, a przecież to nic trudnego.

W rzeczywistości taki zawód wymaga ogromnej wiedzy. Programista musi znać się na kodzie, ale jednocześnie myśleć nad optymalnymi rozwiązaniami, usprawnieniem systemu, tworzeniem dobrze działających koncepcji. Nie bez powodu zarobki w branży IT należą do tych najwyższych w kraju. Nie każdy może zostać programistą, który według wielu osób tylko siedzi cały dzień przed komputerem i leniuchuje.

4. Księgowa – osoba oderwana od rzeczywistości i bez wyrazu

Stereotyp księgowej utarł się w świadomości społecznej jako kobieta w średnim lub starszym wieku, sztywno działającą na podstawie tabelek i obliczeń. Jest ona powściągliwa w wyrażaniu emocji, bez wyrazu, a często uważana nawet za niekompetentną. Co więcej, praca w księgowości jest postrzegana jako zajęcie dla kobiet, rzadko widząc na tym stanowisku mężczyznę. Nic bardziej mylnego.

Księgowością może z powodzeniem zajmować się mężczyzna. Poza tym, aby znać się na przepisach, które stale podlegają zmianom, trzeba mieć ogromną wiedzę w tym zakresie. Taka osoba z pewnością jest więc odpowiednio wykształcona. Ze względu na dobre perspektywy zawodowe i duże zapotrzebowanie na kandydatów, księgowość to branża, którą wybierają również młodzi ludzie.

5. Zawody typowo damskie lub męskie

Mówiąc o stereotypach zawodowych, nie można nie wspomnieć o kwestii związanej z płcią. Jest to najczęściej spotykany, krzywdzący obraz funkcjonujący na rynku pracy – zawody częściej przypisywane kobietom i zajęcia, które zwykle wykonują mężczyźni.

Stereotypy dotyczą zawodów typowo damskich typu pielęgniarka, opiekunka, sekretarka, sprzątaczka, stewardessa oraz profesji typowo męskich takich jak mechanik, spawacz, robotnik budowlany, naukowiec, czy operator maszyn. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby na wymienionych stanowiskach pracowały różne osoby bez względu na płeć. Mężczyzna może być dobrą opiekunką, a kobieta spawaczem. Wszystko zależy od własnej motywacji i rozwoju osobistego.

Może Cię zainteresować również:

Jak walczyć ze stereotypami zawodowymi?

Utrzymywanie się stereotypów na rynku pracy ma nierzadko bardzo negatywne skutki. Wpływają one bowiem na wybór ścieżki zawodowej młodych osób, które dopiero zaczynają swoją karierę lub już zatrudnionych pracowników, którzy chcą się przekwalifikować. Nie trzeba wskazywać również na krzywdzący wpływ skrótowego myślenia i wyrobionych opinii na postrzeganie przedstawicieli różnych zawodów. Ze względu na to, że stereotypy przynoszą więcej szkody, niż pożytku, choć nie jest to proste, warto z nimi walczyć.

Co warto robić?

Przeciwdziałanie stereotypom zawodowym to proces żmudny i wieloetapowy. Nie jesteśmy w stanie przekonać do naturalnej różnorodności i nieprzekazywania negatywnych cech na całą grupę zawodu. W jaki sposób warto walczyć z krzywdzącymi stereotypami? Oto przykładowe działania:

1) wskazywanie kobiet lub mężczyzn, którzy odnieśli sukcesy w zawodach, które według stereotypów są typowo damskie lub męskie i tym samym wskazywanie na jednakowe możliwości zawodowe dla każdej z płci;

2) kampanie społeczne, które mają na celu wybór pracy ponad stereotypami, powodując akceptację dla kobiet i mężczyzn pracujących w nietypowych dla swoich płci zawodach;

3) edukacja młodych ludzi – może mieć ona formę warsztatów wspierających odwagę w wyborze pracy zgodnej z zainteresowaniami, a nie odpowiednią dla społecznych stereotypów lub projekty, dzięki którym młodzi ludzie mogą wcielać się w różne role i zawody.

Zarówno dla młodych ludzi, jak i osób, które szukają nowych możliwości zawodowych, pomocne będą spotkania z przedstawicielami konkretnego zawodu. Uzyskanie wiadomości o charakterze pracy od osoby, która miała z nią bezpośrednią styczność, pozwoli zweryfikować prawdziwość krążących w społeczeństwie stereotypów. Dobrze jest również poznać opinie o danej firmie, zanim wyślemy do niej dokumenty aplikacyjne. Umożliwia to m.in. strona GoWork.pl. Na portalu znajdziesz opinie o ogłaszajacych się na nim pracodawcach. Piszą je byli i obecni pracownicy oraz osoby, które odbyły rozmowy rekrutacyjne. Dzięki nim możesz dowiedzieć się, czy w danej firmie panują stereotypy, czy też jest ona otwarta i tolerancyjna.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_85945378_odnosz%C4%85ca-sukcesy-liderka-zespo%C5%82u-z-ciep%C5%82ym-przyjaznym-u%C5%9Bmiechem-stoj%C4%85ca-z-za%C5%82o%C5%BConymi-r%C4%99kami-przed.html

Oceń artykuł
0/5 (0)